Kahramanmaraş merkezli depremlerin yaraları sarılmaya devam ediyor. Depremin yıkıma sebep olduğu illerde hasar tespit çalışmaları devam ederken 2011 yılında iki büyük deprem yaşayan ve hızla toparlanan Van’da depremin ardından inşa edilen konutlar, 11 ile örnek teşkil edecek.

Kahramanmaraş merkezli depremler 11 ilde büyük yıkımlara neden oldu. Türkiye depremin yaralarını sarmak için seferber oldu. Depremlerde hayatını kaybedenlerin sayısı 45 bini bulurken yaralanan vatandaşların sayısı 100 bini aştı. Depremlerde evleri yıkılan vatandaşlar kurulan çadır kentlerde yaşamını sürdürürken hükümet konut yapımı için düğmeye bastı.  11 ilde yapılacak konutlarda Van, Elazığ ve İzmir örnek olacak. Kahramanmaraş merkezli depremler sonucunda 25 bin 882, Malatya’da 44 bin 770, Elazığ’da 3 bin 750, Osmaniye’de 9 bin 550, Adana’da 2 bin 200, Diyarbakır’da 6 bin, Şanlıurfa’da 3 bin, Gaziantep’te 18 bin 544, Kilis’te 250, Hatay’da 40 bin 426 olmak üzere toplam 199 bin 739 konut inşa edilecek.

 VAN DEPREMİNİN ACI BİLANÇOSU

Van'da 23 Ekim 2011'de 604 kişinin ölümü, binlerce binanın ağır hasar görmesiyle sonuçlanan 7,2 büyüklüğündeki depremin acıları hala tazeliğini koruyor.  Saatler 13.41'i gösterdiği sırada yaşanan ve merkez üssü Tabanlı köyü olan 7,2 büyüklüğündeki deprem, kent merkezi, Erciş ilçesi ve birçok köyde yıkımın yaşanmasına neden oldu. Yüzlerce bina ve evin yıkıldığı depremden hemen sonra arama kurtarma ekipleri ile vatandaşlar, enkaz altında kalanların kurtarılması için seferber oldu. 

YATAY MİMARİLİ ŞEHİRLER İNŞA EDİLECEK

Van’da yaşanan yıkıcı büyük depremin ardından kent adeta yeni baştan inşa edildi. Evlerini depremde kaybeden depremzedeler, devlet tarafından inşa edilen ve deprem yönetmeliğine uygun konutlara yerleştirildi. Edremit, Tuşba, Erciş ve İpekyolu’nda yapılan 17 bin 489 konut 1 yılda teslim edildi. Köyler için ise 8 bin 500 bireysel konut inşa edildi.  Van depreminin ardından kısa sürede depreme dayanıklı ve planlı yaşam alanları hayata geçirildi.

DEPREMDE KAÇ BİNA YIKILDI?

Deprem bölgelerinde, 830 bin 783 binadaki 3 milyon 273 bin 605 bağımsız birimde hasar tespit çalışması yapıldı. Hasar tespit çalışması tamamlanan 105 bin 794 binadaki 384 bin 545 bağımsız birimin acil yıkılması gereken, ağır hasarlı ve yıkık olduğu tespit edildi. 24 bin 464 binadaki 133 bin 575 bağımsız birimin orta hasarlı olduğu tespit edildi. 205 bin 86 binadaki 1 milyon 91 bin 720 bağımsız birimin az hasarlı, 407 bin 786 binadaki 1 milyon 409 bin 654 bağımsız birimin ise hasarsız olduğu tespit edildi

OVALARDAN DAĞLARA DOĞRU YENİ YERLEŞİM MODELİ SÜRECİ

Deprem bölgede hayatı biran önce normale döndürmek amacıyla hasar tespit çalışmaları hızlı bir şekilde aralıksız yürütülüyor. Afetzedeler için “asrın felaketi”nde ovalardan dağlara yerleşim modelinin belirlenmesinde yapılan koordinasyon toplantılarında öncelikle 11 ilde yerel yöneticiler ve STK’larla bir araya gelinerek yeni şehirlerin kültürel, demografik, sosyolojik, coğrafi hassasiyetleri dikkate alındı.

Ardından MTA ile Türkiye Diri Fay Hattı raporu incelendi, fay hatlarına uzak yerleşimler belirlendi ve bilim insanlarıyla toplantı gerçekleştirilerek fay hatları ve zemin sıvılaşmasına göre yeni yerleşim yerleri istişare edildi. Sahada zemin etüt çalışmaları belirlenen yerlerin konut yapımına uygunluğu için zemin etüt, jeolojik etüt ve mikro bölgeleme çalışmaları yapılmaya başlandı. Bu çalışmalarda yer altı su seviyesi düşük, sağlam zemin tespitleri yapılıyor. Süreçte, tüm kesimlerle yapılan görüşmeler sonrası şehrin ihtiyaçlarını kapsayan master planlar hazırlanmaya başlandı.

 “ŞEHİRLER VE KÖYLERDE 272 BİN KONUT YÖRESEL MİMARİYE UYGUN YAPILACAK”

Depremde hasar gören şehirlerin yeniden ihyası ve inşası için Şubat 2023’ün sonuna kadar 14 bin 500 konutun ihalesinin tamamlanıp inşaatlara başlanması hedefleniyor. Bu kapsamda bugün Gaziantep’te depremden ağır hasar alan Nurdağı ve İslahiye ilçelerinde Toplu Konut İdaresi Başkanlığı (TOKİ) eliyle ilk etapta 855 konut için ilk kazma vuruldu.

Merkezlerdeki yoğunluğu azaltmak için öncelikle şehirlerin çeperlerinde belirlenen rezerv alanlarında konutlar yapılacak.

Mart ve Nisan 2023 sonuna kadar şehirlerin rezerv alanlarında, 199 bin 739 konutun sözleşme süreçleriyle birlikte yapımlarına başlanacak. Hatay'da 40 bin 426, Kilis'te 250, Gaziantep'te 18 bin 544, Şanlıurfa'da 3 bin, Diyarbakır'da 6 bin, Elazığ'da 3 bin 750, Adıyaman'da 25 bin 882, Malatya’da 44 bin 770, Kahramanmaraş’ta 45 bin 67, Osmaniye’de 9 bin 550 ve Adana’da 2 bin 200 olmak üzere 199 bin 739 konut şehrin rezerv alanlarında inşa edilecek.

Köyleri yeniden ayağa kaldırarak yaşamı normal hale getirecek 73 bin 972 köy evinin çelik konstrüksiyon ve betonarme olacak şekliyle projeleri hazırladı. Hatay'da 15 bin 59, Kilis'te 1002, Gaziantep'te 9 bin 539, Şanlıurfa'da 2 bin 81, Diyarbakır'da 2 bin 927, Elazığ'da 386, Adıyaman'da 9 bin 896, Kahramanmaraş'ta 13 bin 16, Malatya'da 17 bin 990, Osmaniye'de 1.378, Adana'da 701 olmak üzere 73 bin 972 köy konutu yapılacak.

“AFET KONUTLARI YATAY VE YÖRESEL MİMARİYE UYGUN YAPILACAK”

Türkiye’nin en iyi mimarlarıyla kat planlarını, cephe düzenlemeleri hazırlanırken, en sağlam en kaliteli zeminlere yeni konutları inşa etmek için bilim insanlarıyla çalışmalar yürütülüyor.
Deprem bölgesinde yapılacak afet konutları şehrin ihtiyaçlarına uygun olarak tasarlanacak.  Binalar zemin artı 3-4 katı geçmeyecek şekilde yatay ve yöresel mimariye uygun inşa edilecek. Şehirlerin kültürel yapısı, sosyolojisini, demografik yapısı ve şehrin ihtiyaçlarına göre yapılacak konutlar 105 metrekare brüt, 85 metrekare net 3+1 dairelerden oluşacak. Köy konutları ise 120 metrekare brüt 93 metrekarede neti olan 3+1 dairelerden oluşacak. Yeni yapılacak konutlarda ise dükkânlar bina altlarında yer almayacak.