Bitlis'in Hizan ilçesinde, asırlardır süregelen geleneksel yöntemlerle üretilen üzüm pekmezi yoğun ilgi görüyor. Hizan'a bağlı Akşar köyündeki Aşağı Klavuz mezrasındaki vatandaşlar, dağ yamaçlarından topladıkları üzümleri imece usulüyle bir araya gelerek pekmez haline getiriyor.
Bölgeye özgü beyaz ve siyah üzümler, önce bağlardan toplanıyor. Köylüler, bu üzümleri havuzlarda ezerek suyunu çıkarıyor. Daha sonra, maya olarak kullandıkları beyaz toprakla karıştırılan üzüm suyu, büyük kazanlarda yaklaşık 280 derecede 4-5 saat kaynatılarak pekmez kıvamına getiriliyor.
Hizan'ın 15-20 köyünde doğal yöntemlerle üretilen üzüm pekmezi, hem ham sofraların vazgeçilmezi hem de şifa kaynağı olarak tercih ediliyor. İçerisinde herhangi bir katkı maddesi bulunmayan bu pekmez, birçok hastalığa karşı faydalı olarak biliniyor.
Dededen kalma yöntemlerle pekmez üreten Erkan Özer, “100 kilo üzüm suyundan 35-40 kilo pekmez elde ediyoruz,” dedi. Özer, pekmez üretim sürecini şu sözlerle aktardı: “Önce bağdan üzümlerimizi topluyoruz, sonra sıkma kazanlarına koyuyoruz. Doğal yöntemlerle üzümleri sıkıp, toprak mayası ile mayalandırıyoruz. Kaynama kazanlarında 280 derecede kaynatarak toksinleri alıyoruz.”
Tamamen doğal olarak üretilen üzüm pekmezinin sağlık faydaları arasında akciğer hastalıklarına, kalp ve damar sorunlarına, ayrıca kansızlık hastalığına iyi gelmesi öne çıkıyor. Özer, pekmezlerinin çevre illere ve dostlarına satıldığını belirterek, geleneksel üretim yöntemlerini sürdürmeye devam edeceklerini vurguladı.
