Van’ın Erciş ilçesi, son zamanlarda il olma beklentisiyle gündeme gelen yerleşim birimlerinden biri olarak dikkat çekiyor. Eğer Erciş il statüsüne kavuşursa, bu durum sadece Van’ın nüfus yapısını ve ilçe sayısını değil, aynı zamanda milletvekili dağılımını ve büyükşehir statüsünü de etkileyebilir.
Türkiye'de uzun süredir konuşulan il olmayı bekleyen ilçeler konusu, yeniden tartışma konusu oldu. İl statüsü için bazı önemli kriterlerin karşılanması gerekiyor ve bu durum, hangi ilçelerin il olmaya en yakın olduğunu merak ettiriyor. Peki, hangi ilçeler il olmaya aday? İl olma şartları neler ve bu sürecin detayları nedir?
İl Olmaya Aday İlçeler Hangileri?
İl olmayı bekleyen ilçeler, Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) belirlediği kriterler doğrultusunda seçiliyor. Bu kriterler arasında belirli bir nüfus eşiğinin aşılması, il merkezine olan mesafe ve bölgenin altyapı ile ekonomik potansiyeli gibi faktörler yer alıyor. Bu kriterleri sağlayan ilçeler arasında şu isimler öne çıkıyor:
Siverek, Midyat, Nusaybin, Cizre, Silopi, Yüksekova, Erciş, Doğubayazıt, Çerkezköy, Lüleburgaz, Silivri, Çorlu, Büyükçekmece, Tuzla, Kapaklı, Gebze, Çayırova, Darıca, Ereğli, Bandırma, İnegöl, Edremit, Bergama, Soma, Aliağa, Akhisar, Salihli, Torbalı, Ödemiş, Nazilli, Alaşehir, Söke, Kuşadası, Milas, Bodrum, Fethiye, Serik, Manavgat, Alanya, Polatlı, Erdemli, Silifke, Kozan, Kadirli, Ceyhan, İskenderun, Arsuz, Reyhanlı, Elbistan, Kahta, Fatsa, Ünye, Erbaa, Bafra, Çarşamba, Akçakale, Tarsus, Ergani ve Viranşehir.
İl Olmak İçin Kaç Nüfus Gerekiyor?
İl olabilmek için ilçelerin en az 100 bin nüfusa sahip olması gerekiyor. Ayrıca, il merkezi ile aralarındaki mesafenin en az 30 kilometre olması ve altyapı çalışmalarının büyük ölçüde tamamlanmış olması da önemli koşullar arasında yer alıyor. İl olmayı bekleyen ilçeler ayrıca ekonomik çeşitlilik açısından da belirli bir seviyeye ulaşmış olmalı.
İl Statüsüne Geçmek Ne Anlama Geliyor?
Bir ilçenin il olması, idari yapısının değiştirilerek daha geniş bir özerklik ve sorumluluk kazanması anlamına gelir. İl statüsü, bölgeye vali atanması, il düzeyindeki kamu hizmetlerinin daha yerel ve etkili bir şekilde sunulması gibi önemli değişiklikler getirir. Bu durum, genellikle bölgenin ekonomik ve sosyal gelişimini desteklemeyi amaçlar.
Erciş İl Olacak Mı?
Van’ın en kalabalık ve tarihi yerleşimlerinden biri olan Erciş, 2023 verilerine göre 171.030 kişilik bir nüfusa sahip. Bu nüfus ve diğer kriterler göz önüne alındığında, Erciş il olma ihtimali en yüksek adaylardan biri olarak öne çıkıyor. Eğer Erciş il statüsüne kavuşursa, Muradiye, Çaldıran, Patnos ve Adilcevaz ilçelerinin de Erciş’e bağlanması gündeme gelebilir. Bu durumda Erciş’in nüfusu 400 binin üzerine çıkarak, bölgede daha güçlü bir idari yapıya kavuşabilir.
Van’ın Muradiye ilçesi 45.718 nüfusa, Çaldıran ilçesi 58.635 nüfusa, Ağrı’nın Patnos ilçesi 114.081 nüfusa ve Bitlis’in Adilcevaz ilçesi ise 29.541 nüfusa sahip. Bu ilçelerin Erciş’e bağlanması durumunda, toplamda 418.975 nüfusa sahip yeni bir il ortaya çıkabilir.