Van’a bu yıl gelen turistler tabiri caizse sadece kuru kalabalıktan ibaret. Geçen yıla göre 100 bin İranlı daha fazla geldiği kentte, esnaf çokta memnun değil. Ayrıca Kapıköy Sınır Kapısı’nın 7/24 hizmeti konaklama sayılarında düşüşe neden olmuş durumda.
Türkiye’nin en doğusunda yer alan ve Asya’nın Avrupa’ya açılan kapısı olan Van, yılda yerli/yabancı yaklaşık 1 milyon turist ağırlıyor. Her geçen yıl gelen turist sayısının arttığı Van’da, beklenen gelir ise istenilen seviyede değil. Özellikle İran’dan gelen turist Van’da ya kalmıyor direkt Türkiye’nin bat illerine, Avrupa’ya gidiyor ya da Van’da konaklamadan İran’a geri dönüyor. Yeni Doğu Gazetesi olarak 2023 yılında ve bu yıl gelen İranlı turist sayısını karşılaştırdık, gelen turistlerin neden Van’da durmadığını araştırdık. 2023 yılının ilk 6 ayından 184 bin 590 İranlının geldiği kente bu yılın ilk 6 ayında 278 bin 746 turist geldi. Yaklaşık 100 bin İranlının daha fazla geldiği kentte bu durum cadde/sokaklara, eğlence mekanlarına, alışveriş mağazalarına ve konaklama sektörüne pek fazla yansımış değil. Görüştüğümüz yetkililer ve esnaflar; İranlıların Van’da konaklamadığını ve diğer şehirlere gittiklerini söyledi.
2023- 2024 İLK 6 AY KARŞILAŞTIRMASI
2023 yılının ilk 6 ayında gelen İranlı turistlerin aylara göre dağılımına bakıldığında; Ocak ayında 16 bin 442, Şubat ayında 17 bin 878, Mart ayında 46 bin 419, Nisan’da 29 bin 346, Mayıs’ta 27 bin 616 ve Haziran ayında 46 bin 889 turist Van’a sadece Kapıköy üzerinden giriş yaptı. 2024 yılında ise bu rakamlar şöyle oldu; Ocak’ta 39 bin 279, Şubat’ta 46 bin 718, Mart’ta 63 bin 307, Nisan’da 31 bin 301, Mayıs’ta 39 bin 471 ve Haziran ayında 58 bin 670 dolu. Rakamlara bakıldığında toplam artış 94 bin 156 kişi oldu. Açıklanan rakamlara göre yüzde 51 oranında 2023 yılına göre artış olduğu gözlemleniyor.
7/24 KONAKLAMAYI ETKİLEDİ
Gazete olarak görüştüğümüz turizmciler gelen İranlıların Van’da durmadığını söyledi. İşte sorunun en büyük 2 nedeni; “Geçen yıla göre gelen İranlı sayısında artış olmasını kabul edilir görüyoruz. Ancak rakamların artması konaklamayı ne yazık ki doğru orantılı olarak etkilemiş değil. Bunun en büyük sebeplerinden bir tanesi Van’a gelen İranlıların Van’da durmaması, Antalya başta olmak üzere diğer tatil beldelerine gitmesidir. Bir diğer önemli sebep ise Kapıköy Sınır Kapısı’nın 7/24 hizmete başlamasından kaynaklanıyor. Daha önce Van’a gelen İranlılar geri dönme konusunda yetişemiyor ve burada en az 1 gece konaklıyordu. 7/24’ten sonra gelen İranlı gündüz alışverişini yapıyor, gece eğlence merkezine gidiyor. Sabaha doğru ise yola çıkıyor ve ülkesine dönüyor. Bu da konaklama sektörünü olumsuz etkiliyor.”
FAHİŞ FİYATLAR ETKİLİ OLUYOR
Van’da olduğu gibi ülke genelinde de turizm anlamında sorunlar var. Türkiye’nin en önemli turizm bölgeleri hem yurt dışından gelen turistleri hem de iç pazar turistlerini Yunanistan’a kaptırmış durumda. Başta döviz kurunda yaşanan sorunlar olmak üzere enflasyon ve fahiş fiyatlar turistlerin rotasını Yunan Adalarına çevirdi. Bu duruma en net açıklamayı Türkiye Seyahat Acentaları Birliği (TÜRSAB) İzmir Bölge Temsil Kurulu Başkanı Kıvanç Meriç yaptı. Meriç geçtiğimiz günlerde verdiği röportajda, son dönemde Türk turistlerin Yunanistan’ı tercih etmesinin en temel nedeninin “dövizin baskılanması” olduğunu belirtti. Konuyla ilgili sosyal medyadan da çok sayıda yorum yapılıyor. İşte o yorumlardan sadece bir tanesi: “Yunanistan’da bir alkollü mekanda 4 kişi 12 avro hesap ödüyor. Böyle bir hesabı Türkiye’nin hiçbir yerinde bulamazsınız. Ayrıca Yunanistan vize işini de kolaylaştırdı ve kapıda vize uygulaması başlattı. O yüzden insanlar Yunanistan’a gidiyor, Türkiye’ye gelmiyor. Hatta artık Türkiye’de yaşayanlar da Yunanistan’a gidiyor. Antalya, Bodrum, Çeşme, Fethiye gibi yerlere gitmek yerine.”
ÖZGÖKÇE: NİTELİKLİ TURİST VAN’DA DURMUYOR
Yaşanan durumla ilgili görüştüğümüz Türkiye Seyahat Acentaları Birliği (TÜRSAB) Doğu Anadolu Bölgesel Yürütme Kurulu Başkanı Cevdet Özgökçe, nitelikli turistin Van’da konaklamadığını söyledi. Özgökçe şunları söyledi: “Turizm dilinde ‘nitelikli turist’ olarak adlandırdığımız, yüksek bütçeli turistler maalesef ilimizde konaklama yapmıyor. Van üzerinden metropollere, İstanbul’a, Ege’ye, Akdeniz’e ve Antalya’ya giden bu turistler, Van’ı sadece bir geçiş noktası olarak kullanıyor. Geçtiğimiz günlerde yaptığımız röportajda da belirttiğimiz gibi, bu durumun sebebi bölgemizdeki esnaf, tüccar ve otelcilerin fahiş fiyat uygulamalarıdır.”
“EKONOMİYE HERHANGİ BİR KATKISI OLMADI”
Özgökçe, “İran'da şu anda Van hakkında kötü bir algı oluşmuş durumda. Van’ın pahalı olduğu ve buraya gitmemeleri gerektiği söyleniyor. Malumunuz, memnun kalan bir turistin getirdiği turist sayısı, memnun kalmayan bir turistin getirdiği turist sayısından çok daha fazladır. Bu nedenle, nitelikli turistler Van üzerinden geçip metropollere gitmeyi tercih ediyor ve Van’da kalmıyor. Kültür ve Turizm İl Müdürlüğü’nden aldığımız verilere göre; Van’a 2023 yılına oranlar 100 bin daha fazla turist gelmiş. Ancak bu turistlerin Van ekonomisine herhangi bir katkısı olmamıştır. Çünkü bu turistler konaklama yapmıyor ve dolayısıyla harcama yapmıyor. Metropollere giden turistler alışverişlerini o bölgelerde yapıyor ve geri dönüşte ya Van’ı geçiş noktası olarak kullanıyor ya da doğrudan uçuşlarla ülkesine geri dönüyor.” Dedi.
SORUN: FİYAT POLİTİKASI
Van’da fahiş fiyat uygulandığını sözlerine ekleyen Özgökçe son olarak şöyle konuştu: “Nitelikli turistler Van’a gelmek istemiyor. Bunun tek sebebi, Van’daki otellerin İran’dan gelen misafirlere uyguladığı fahiş fiyatlardır. Bu konuda birçok şikayet aldık ve turistler memnuniyetsizlik yaşadıklarında genellikle TÜRSAB’a başvuruyorlar. Özellikle yoğun günlerde otellerin fahiş fiyat uygulamaları ve mağazalarda etiket fiyatlarının üzerinde talep edilen fiyatlar, İranlı turistlerin Van’da konaklama yapmaktan vazgeçmesine neden oluyor. Eğer veriler doğruysa, Kültür ve Turizm İl Müdürlüğü’nden aldığımız bilgilere göre, yüz bin fazla turist gelmiş olmasına rağmen bu turistler Van’ı sadece bir geçiş noktası olarak kullanıyor ve konaklama yapmıyor. Sorunun tek sebebi, Van’daki fiyat politikalarıdır.”
