Tahran-Van tren seferlerinin yeniden başlaması, İranlı turistlerin Van’a ulaşımını kolaylaştırarak turizm sektöründe büyük bir hareketlilik yarattı. Karayoluyla gelen turistlere ek olarak, trenle gelen ziyaretçiler de otel, restoran, ulaşım ve alışveriş alanlarında önemli bir canlanma oluşturuyor. Geçtiğimiz pazartesi günü 5 yıl aradan sonra ilk seferini yapan tren, dün ikinci seferini de gerçekleştirdi. Dün saat 12.35'te Tahran’dan hareket eden tren, 22 saatlik yolculuğun ardından toplam 40 kişilik kapasiteli 7 kuşetli vagonla Van Garı’na ulaştı.
Geçtiğimiz hafta, yerel ve ulusal basının karşısında gelen turistleri çiçeklerle karşılayan ve onları merkeze taşımak için 10 otobüs tahsis eden Van protokolü, fotoğraf karelerinin ardından bu konuda daha fazla adım atmamış gibi görünüyor. Dün, Van’a kara trenle gelen yüzlerce İranlı turist, saatlerce yolda bekledikten sonra minibüslerin gelmesini bekledi.
Van esnafı, Nevruz tatili boyunca İranlı turistlerin alışveriş yaparak ekonomiye önemli katkı sağladığını belirtiyor. Yetkililer, tren seferlerinin düzenli hale gelmesiyle turist sayısının artacağına inanıyor. Verilere göre, 2023 yılının 1 Ocak- 12 Mart tarihleri arasında yaklaşık 45 bin İranlı turist Van’a giriş yaparken, 2024’te bu sayı iki katına çıkarak 101 bine ulaştı. 2025 yılında ise aynı dönemde bu sayı 120 bine çıkarak yeni bir rekor kırması bekleniyor. Van’a hem sınır kapılarından hem de tren üzerinden İranlı turistler gelmeye başlarken, sınır kapısında ki eksiklikler ve tren garında ki ulaşım sorunu turistlerin mağdur olmasını sağlıyor. Konuyla ilgili gazetemize açıklamalarda bulunan Vanlı Turizmci Abdullah Tunçdemir, ulaşımdan, konaklamaya, giyimden, otel aksaklıklarına kadar Van’da yaşanan sorunlar nedeniyle turistlerin farklı illeri tercih ettiklerini belirtti. Bu yıl beklenilen turist sayısını hala yakalamadıklarını söyleyen Tunçdemir, otellerin nevruz öncesi hala istenilen seviyede doluluk oranına ulaşamadığını belirtti.
“ALTYAPI YETERSİZ OLDUĞU İÇİN SIKINTILAR YAŞANDI”
İran ile Van Arasındaki Tren Seferleri ve Ticari Potansiyelin Değerlendirilmesi gazetemize açıklayan Tunçdemir, “Herkes olaya farklı açılardan bakıyor. Ancak biz konuyu en yalın haliyle ele alalım. Daha önce mevcut olan ve pandemiden sonra güvenlik nedeniyle durdurulan tren seferleri, aslında Türkiye ile İran arasındaki bavul ticareti ve günübirlik müşteri taşımacılığı açısından önemliydi. Lüks yaşama alışkın kişiler bu trenleri tercih etmese de, ticaret yapmak ve alışveriş amacıyla gelen İranlılar için büyük bir kolaylıktı. Trenle Van’a gelen yolcular, burada alışveriş yapıp dağılıyordu. Ancak bu süreci amatörce yürüttüğümüz için verimli bir sistem oluşturamadık. Oysa profesyonel bir yaklaşım sergileyerek bu işten maksimum fayda sağlayabilirdik. Bir işi tanıtımını yapmadan önce altyapısını sağlamlaştırmamız gerekir. Örneğin, geçtiğimiz yıl Çarpanak Adası'nın tanıtımı yapıldı. Ancak ne tekne, ne yol, ne de restorasyon konusunda yeterli hazırlık yapılmadı. Sonuç olarak insanlar yoğun ilgi gösterdi ama altyapı yetersiz olduğu için sıkıntılar yaşandı” dedi.
“GELEN YOLCULAR İÇİN BELİRLİ SAATLERDE SEFERLER DÜZENLENMELİ”
Yetkili kurum ve kuruluşların belirli saatler içerisinde ek seferler çıkarması gerektiğini belirten Tunçdemir, “İranlı turistler için ek seferler Şimdi Van’a yeniden gelecek olan tren seferlerini ele alalım. Diyelim ki 300 kişilik bir kafile Van’a inecek. Bu insanları organize bir şekilde şehir içine taşımamız, otellere ve alışveriş noktalarına yönlendirmemiz gerekiyor. Operasyon şirketlerimiz, belediyemiz veya minibüs kooperatiflerimiz bu süreci organize edebilir. Gelen yolcular için belirli saatlerde seferler düzenlenmeli, ulaşım konusunda mağduriyet yaşanmamalı. Örneğin, Kapıköy’de İran’dan gelen yolcular trenden inip dolmuş veya otobüs bulamadıkları için ortada kalıyorlar. Bu sorunun önüne geçebilmek adına tren yolculuğu başlamadan önce gerekli bilgilendirme yapılmalı. Tren içinde veya Kapıköy’de broşürler dağıtılmalı, hangi saatlerde hangi araçların kalkacağı önceden duyurulmalı. Ancak şu an için böyle bir sistem oluşturulmuş değil. Tren seferlerinin yeniden başlamasına seviniyoruz ancak bunun altyapısını oluşturmadığımız sürece gerçek faydasını göremeyiz. Gelen misafirler iyi hizmet alırsa tekrar gelirler, kötü deneyim yaşarlarsa bir daha tercih etmezler” diye konuştu.
İranlı Turistlerin Van’a Gelişinin Azalmasının Nedenleri
Bu yıl Nevruz döneminde oteller boş kaldı, oysa önceki yıllarda Van otelleri tamamen doluyordu. Peki, İranlı turistlerin sayısı neden azaldı? İşte bazı temel sebepler:
1. İRAN’IN EKONOMİK DURUMU
İran'daki ekonomik kriz ve enflasyon, halkın alım gücünü düşürdü. Daha önce rahatça seyahat eden birçok İranlı artık gelemiyor.
2. DÖVİZ KURU VE TÜRK LİRASININ DEĞER KAZANMASI
TL’nin değer kazanması İranlı turistlerin buradaki harcamalarını daha maliyetli hale getirdi.
3. VAN’DAKİ OTEL FİYATLARININ YÜKSELMESİ
Nevruz gibi özel günlerde otel fiyatları aşırı yükseliyor. Bazı oteller fiyatları %500 oranında artırıyor. Bu da turistleri alternatif rotalara yönlendiriyor.
4. OTELLERİN HİZMET KALİTESİNİN DÜŞÜKLÜĞÜ
Van’daki bazı oteller turistlere yeterli hizmeti sunamıyor. Kahvaltı, temizlik ve müşteri ilişkileri konusunda eksiklikler var.
5. KAPIKÖY MİNİBÜS KOOPERATİFLERİNİN KÖTÜ HİZMETİ
Minibüsler kapasitenin üzerinde yolcu alıyor, eşyalar üst üste yığılıyor. Konforlu bir ulaşım sağlanmadığı için turistler rahatsız oluyor.
6. KAPIKÖY SINIR KAPISI’NDAKİ YOĞUNLUK VE GECİKMELER
Pasaport işlemleri uzun sürüyor. Ayrıca günübirlik gelen çerçiler, turistlerle aynı peronda beklediği için büyük bir karmaşa yaşanıyor. Günübirlikçilerin ayrı bir peronda işlem görmesi bu sorunu büyük ölçüde çözer.
7. ALTERNATİF ROTALARIN TERCİH EDİLMESİ
İranlı turistler, artık Gürcistan, Batum, Ermenistan gibi destinasyonlara yöneliyor. Direkt charter uçuşlarla Antalya ve İstanbul’a gitmeyi tercih ediyorlar.
Bütün bu sebepler, Van’ın İranlı turistler açısından cazibesini kaybetmesine yol açıyor. Eğer bu sorunları çözüme kavuşturamazsak, Van’ın İran pazarındaki payı %10’dan %2-5 seviyelerine kadar düşebilir. Ancak tam tersine, eksiklikleri gidererek bu payı %50’ye çıkarmamız da mümkün.
YAPILMASI GEREKENLER
Turizm Tanıtımı ve Organizasyonu: Festivaller son dakikada değil, önceden planlanarak yapılmalı. Tanıtım etkinlikleri yıl içine yayılmalı.
Kapıköy’de Düzenleme: Günübirlikçiler ve turistler ayrı peronlarda işlem görmeli. Pasaport işlemleri hızlandırılmalı.
Ulaşım Altyapısının Güçlendirilmesi: Tren ve otobüs bağlantıları düzenli hale getirilmeli, misafirlerin rahat ulaşım sağlaması garanti edilmeli.
Otelcilik ve Hizmet Sektörünün Kalitesinin Artırılması: Otellerde müşteri memnuniyeti ön planda tutulmalı, aşırı fiyat artışları önlenmeli.
İranlı Turistlerin İhtiyaçlarına Göre Hizmet Sunulması: Restoranlar, alışveriş yerleri ve eğlence mekânları İranlı turistlerin beklentilerine uygun hizmet vermeli.
Sonuç olarak, İran pazarını kaybetmek istemiyorsak, bu sorunlara ciddi şekilde eğilmeliyiz. Bu pazarın oluşumunda büyük emekler verildi ve bu emeklerin boşa gitmemesi için artık bilinçli hareket etme zamanı. Şimdi harekete geçmezsek, ilerleyen yıllarda çok daha büyük kayıplar yaşayabiliriz.