İşpuini’nin oğlu Minua, Tanrı Haldi’nin gücü sayesinde bu kanalı açtı. Minua der ki, kim bu yazıyı silerse, kim onu tahrip ederse, kim bunu görürse, kim başkasına ‘Bu kanalı ben açtım’ derse o, Tanrı Haldi, Tanrı Teişeba, Tanrı Şiuini ve bütün tanrılar tarafından mahvedilsin. Güneş ışığından yoksun edilsin..." Bu sözler, Urartu Kralı Menua’nın 3 bin yıl önce yaptırdığı Şamran kanalı için tabletlere yazdırdığı bedduadan.
UNESCO İÇİN BAŞVURU YAPILDI
Kralı Menua'nın Van'ın Gürpınar ilçesinden eski kent merkezinin olduğu Van Kalesi’ne su getirmek için yaptırdığı Şamran Kanalı, günümüzde de varlığını koruyan Urartu mimarisinin en önemli örneklerinden. 51 kilometre uzunluğundaki kanal, mühendislik harikası olarak kabul ediliyor. Edremit Belediyesi tarafından kanalın UNESCO Dünya Mirası Listesine alınması için 2020 yılında başvuru yapıldı.
KİRLİLİK VE TAHRİBATLA KARŞI KARŞIYA
Şiirlere ve destanlara konu olan, üzerine türkülerin de söylendiği kanal, bakımsızlık ve ilgisizlikle karşı karşıya. Kanalın bazı kısımları definecilerin kazıları ve yağışlardan dolayı çökmüş. Göçük ve aşınmalarla beraber kirlilik de kanalın son yıllarda karşı karşıya kaldığı tehlikelerden. Yerleşim yerlerinden geçen kanalın birçok yerinde çöp birikintileri ve balçık oluşmuş. Denetimi Devlet Su İşleri’ne (DSİ) ait olan kanalda geçtiğimiz günlerde temizlik çalışması yapılsa da kirlilik hâlâ büyük bir tehlike
Van'ın tarihi miraslarından biri olan ve Urartular'dan günümüze kadar uzanan Şamran Kanalı, kirlilikle gündemde olmaya devam ediyor. Geçtiğimiz günlerde Şabaniye Mahallesi etabında yapılan temizlik çalışmaları sonrası kanalın geriye kalan kısımları yine çöp içinde. Devlet Su İşleri (DSİ) 17. Bölge Müdürlüğü tarafından yapılan gösterilik temizlik çalışmaları, çevre kirliliğini önlemeye yetmiyor.
ŞAMRAN KANALI TARİHÎ ÖNEMİYLE UNUTULUYOR
Yaklaşık 2.700 yıl önce Urartu Kralı II. Rusa tarafından inşa edilen Şamran Kanalı, su taşımacılığında önemli bir rol üstlenmişti. Ancak, yıllar içinde bakımın yapılmaması ve duyarsız vatandaşların kanala çöp atması nedeniyle kanal, adeta çöplüğe dönüşmüş durumda.
VATANDAŞLARDAN TEPKİLER GELİYOR
Çevre kirliliği ve kötü kokular nedeniyle yaşam kalitesinin düştüğünü belirten vatandaşlar, hem yetkililere hem de duyarsız kişilere tepki gösteriyor. Duyarlı vatandaşlar, kanaldaki kirliliğin önlenmesi için yetkililerin daha fazla sorumluluk almasını istiyor.
YÜNİPLİK VE SÜPHAN MAHALLELERİNDE ÇÖP GÖRÜNTÜSÜ
Yüniplik ve Süphan Mahalleleri'nde de Şamran Kanalı'nın çöplerle dolu olduğu görüntülendi. Çevre sakinleri, DSİ yetkililerine ve duyarsız vatandaşlara tepki göstererek temizlik çalışmalarının yetersiz olduğunu vurguladı.
UZUN VADELİ ÇÖZÜMLER GEREKİYOR
Vatandaşlar, sadece temizlik yapmanın yeterli olmadığını belirtiyor. Kanalın korunması için uzun vadeli çözümler üretilmesi gerektiği ifade ediliyor. Düzenli bakım ve temizlik çalışmalarının periyodik olarak yapılması, halkın çevre bilincinin artırılması ve kanalın turizme kazandırılması için çeşitli çalışmaların yapılması gerektiği savunuluyor.
