3-17 Şubat 2025 tarihleri arasında gerçekleştirilecek Ortaokul seçmeli ders tercih döneminde, seçmeli Kürtçe dersinin öğrencilere okutulmaması durumunda yaşanabilecek hak ihlallerine karşı kamuoyunu bilgilendiren bir açıklama yapıldı. Van Barosu, Kürtçe Dil Komisyonu ve ÖHD Van Şubesi, seçmeli Kürtçe dersinin engellenmesi ve öğretmen eksiklikleri bahanesiyle dersin verilmeyişine karşı tepkilerini dile getirdi.
Yapılan açıklamada şu ifadelere yer verildi:
''3-17 Şubat 2025 Ortaokul seçmeli ders tercih döneminde, talep edilen seçmeli dersin herhangi bir sebepten dolayı okutulmaması halinde öğrenci ve velilere yasal haklarını hatırlatmak, bu hususta karşılaşılan hak ihlallerinin yakından takipçisi olacağımızı kamuoyu ile paylaşmak amacıyla bu basın açıklamasım yapıyoruz.
Kürtçe Dil Komisyonları olarak seçmeli Kürtçe dersinin, farklı bahanelerle öğrencilere seçtirilmediğini, seçilmesi halinde ise okutulmadığını gözlemlediğimizi üzülerek belirtmek istiyoruz. Seçmeli anadil dersinin, anadilde eğitimin yerini dolduramayacağının ve anadilde eğitim hakkı ihlallerini ortadan kaldırmayacağının farkındayız. Fakat anadilde eğitimin, çocukların öğrenme süreçlerinde ve psiko-sosyal gelişimlerinde olumlu katkılar sağladığını ortaya koyan onlarca bilimsel araştırma ortadayken, seçmeli de olsa her çocuğun anadilinde eğitim almasını sağlamak bilim ve hukukun Gereğidir.
Gerek il/ilçe milli eğitim müdürlüklerinin, gerekse okul idarecilerinin keyfi tutumları nedeniyle seçmeli anadil derslerinin sıklıkla engellendiği, pratikte zorlaştırıldığı görülmektedir. Öğrencilerin ve velilerin, ders seçimi sürecünde bilgilendirilmemesi, ders tercih formlarının önceden doldurulup imzalatılması, "öğretmen yok" bahanesiyle Kürtçe dersi tercihinin caydırılması kabul edilebilir değildir. İdarecilerin, öğrenci ve velilerin kararlarına saygı duymaları, ders seçimini şeffaf ve tarafsız biçimde sürdürmeleri kanuni bir zorunluluktur.
Bu tür kanuna aykırı uygulamalar karşısında mağduriyet yaşayan velilerin, komisyonumuzu bilgilendirmeleri halinde, daha önce de olduğu gibi sorumlular hakkında şikâyette bulunmalarını sağlamak için her türlü hukuki yardımı sunacağımızı kamuoyuna duyuruyoruz. Hukuki desteğimizi Baroya yapılacak yazılı bir başvuru ile gerçekleştirebilecekleri gibi online ortamda hazırlanmış olan formun doldurulması suretiyle de hukuki yardım talebinde bulunabileceklerini belirtmek isteriz.
Öte yandan 24 Ağustos 2023 tarih ve 43 sayılı karar ile güncellenen İlköğretim Kurumları Haftalık Ders Çizelgesi'ne göre, "Insan, Toplum ve Bilim" kategoride yer alan Kürtçe ile Matematik ve Bilim Uygulamaları derslerinden sadece biri seçilebilmektedir. Bu durum, seçmeli Kürtçe dersi almak isteyen öğrencilerin, bilimsel derslerden mahrum kalması anlamına gelmektedir. Eğitimin temel ilkeleri arasında yer alan fırsat eşitliği ve akademik gelişimin desteklenmesi gerekliliğiyle bağdaşmayan bu uygulamanın derhal düzeltilmesi gerekir.
Unutulmamalıdır ki, anadilinde eğitim hakkı, uluslararası sözleşmeler ve evrensel insan hakları normları çerçevesinde tanınmış temel bir haktır. Çocukların kendi anadiliyle eğitim görmesi, hem bireysel kimlik gelişiminin korunması hem de kültürel çeşitliliğin gelecek kuşaklara aktarılması açısından vazgeçilmezdir. Bu duyarlılıkla, tüm kamuoyuna ve STK'lara bir kez daha çağrıda bulunuyor; anadilinde eğitimin önündeki engellerin kaldırılması ve çocukların anadillerini seçme iradesine saygı gösterilmesi için birlikte mücadele etmeye davet ediyoruz.''
