Van’da 2011 yılında meydana gelen 7.2 depremin yıl dönümüne sayılı günler kalırken metruk yapılar, malzemeden kısılarak yapılan konutlar ölüm tehlikesi oluşturmaya devam ediyor. Acılarının hala dün gibi his edildiği Van depremi sonrası tedbir yerine yine gelişi güzel bir şekilde bina yapılması vatandaşların endişesine neden oluyor.
Van depreminin üzerinden 11 yıl geçmesine rağmen kent merkezinde bulunan hasarlı binalar hala yıkılmadı. Depremin ardından her yıl depreme hazırlık uyarıları yapıldı, raporlar yazıldı, çizildi. Ancak geçen sürede beklenen felakete yönelik atılan adımlar her geçen gün geriye doğru gitti.
Van depreminin üzerinden 11 yıl geçti ancak aradan geçen yıllar yaşananları çabuk unutturdu. Van’da birçok nokta kentsel dönüşüm ile depreme dayanıklı hale çevrilirken 1950’li yıllarda inşa edilen, kuyumcu ve bankaların bulunduğu Cumhuriyet Caddesi’nde bulunan hasarlı binalara ise henüz dokunulmadı.
Van’ın en işlek noktalarından biri olan caddedeki hasarlı binaların bazıları aynı zamanda görüntü kirliliğine sebep olurken, hasarlı olması nedeniyle insan canını da tehlikeye atıyor. Büyük acıların yaşandığı Van depreminin ardından yeni felaketlere hazırlık için kararlılık mesajları verildi. Ancak kapıdaki tehlike çabuk unutuldu. 23 Ekim ve 9 Kasım depremlerinin yıldönümüne kısa bir süre kala deprem hazırlıkları yeniden gündeme geldi. 23 Ekim’in 11’inci yılındaki tablo depreme hazırlıkta hala ciddi eksiklikler olduğunu gösterdi.
Konuyla ilgili Yeni Doğu Gazetesine konuşan vatandaşlar Van’ın bir depreme hazır olmadığını söyledi. Metruk yapıların hala şehir merkezinden kaldırılmadığına dikkat çeken vatandaşlar hasar görmüş binalarda ikamet eden yüzlerce vatandaşın olduğunu, olası bir tehlikede aynı senaryonun yaşanabileceğini belirtti.
“VAN DEPREME HAZIR DEĞİL”
Konuyla ilgili konuşan Serhat isimli esnaf, “Hiç hazır olduğumuzu zannetmiyorum. Yani şu an zaten görüntüden de belli oluyor. Yani biraz daha dağlık alanların yani zemini sağlam yerlerin dayanabileceğini düşünüyorum. Ama yani biraz daha Cumhuriyet Caddesi'nden aşağı tarafları da dayanmaz diye düşünüyorum. Özellikle Cumhuriyet Caddesi binalarına bakar mısınız? Ne halde olduğu belli zaten. Van bir depremde daha hazır değil, bu anlamda yapılan bir çalışmada yok” dedi.
"DEPREM BÖLGESİNDEYİZ AMA YETERLİ ÇALIŞMA YAPILMIYOR"
Mehmet Sait Atılgan isimli vatandaş, “Bölgede yaşıyoruz, yani sürekli bir deprem riski altındayız. Ancak bu duruma rağmen, yeterli önlemlerin alınmadığını söylemek istiyorum. Herhangi bir olay yaşandığında, sadece göstermelik adımlar atılıyor, fakat sonrasında ciddi bir tedbir alınmıyor. Açıkçası, şu an söylediklerimin pek bir önemi olmadığını düşünüyorum ama yakında bir deprem olsa, eminim 2011 depreminden daha kötü sonuçlarla karşılaşırız. Çünkü 7-8 katlı kaçak binalar yapılıyor ve kimse buna müdahale etmiyor. 4 katlı imar izni olan yerlerde bile insanlar 6 katlı binalar yapıyor ve bunu denetleyen kimse yok. Bu bölgede yaşanan ihmaller yüzünden, olası bir depremde en çok etkilenecek yerlerden biri olduğumuza inanıyorum” diye konuştu.
“DAYANIKLI OLMAYAN BİNALARIN SAYISI ÇOK FAZLA”
Deprem bölgesi olmasına rağmen her hangi bir önlemin alınmadığını söyleyen Cemal Engin isimli Berber esnafı, “Olası Van depremi hakkında düşüncelerimi paylaşmak istiyorum. Yaşadığımız Şubat depreminden büyük sıkıntılar çekerek bugüne geldik. Van'ın da bir deprem bölgesi olduğu artık kesinleşmiş durumda. Daha önce de depremler yaşadık, fakat şu anda depreme dayanıklı olmayan binaların sayısı çok fazla. Bu nedenle, acilen belediyenin bu konuya el atması ve gereken idari yetkililerin, müteahhitlerin yaptığı binaları sıkı bir şekilde denetlemesi gerekiyor. Van, deprem bölgesinde yer aldığı için her zaman risk altında. Ben de daha önceki büyük bir depremi yaşamış biri olarak, şimdiki yapıların güvenilir olmadığını düşünüyorum. Müteahhitlere bu konuda güvenmemek lazım. Binaların daha sağlam olması için daha çok denetim yapılması gerekiyor. Şu anki yapıların yüzde 70'i güvenilir olmayabilir. Özellikle şehir merkezindeki eski binalar ve yeni yapılan bazı yapılar, yüksek dükkan girişleri ve sürekli tadilat yapılan yerler pek güven vermiyor” ifadelerine yer verildi.
“DEPREM DEĞİL İHMAL ÖLDÜRÜR”
Depreme hazırlık olunması ve o yönde çalışmaların yapılması gerektiğini kaydeden Ceylan Arslan isimli vatandaş, depremin değil sağlam olmayan binaların öldürdüğünü söyledi. Arslan, “Olası bir Van depremi hakkında ne düşündüğümü sorarsanız, halkımızın bu konuda yeterince bilinçli olmadığını söyleyebilirim. Ayrıca belediyenin de bazı eksiklikleri var ve bu konuda daha fazla çaba sarf etmesi gerekiyor. Eski binaların durumu sadece merkezle sınırlı değil, köylerde de çok sayıda eski yapı bulunuyor. Bu nedenle, köylerin de bilinçlendirilmesi ve önlemlerin şimdiden alınması gerekiyor. Deprem olduktan sonra alınan önlemlerin pek bir anlamı kalmıyor” dedi.
BİNALAR HASAR GÖRÜR MÜ?
Hasarlı binalar üzerine birde müteahhitler tarafından yapılan konutlarında sağlam olmadığını ifade eden Arslan, “Merkezde zaten hasarlı binalar var, ancak köylerde de durumun incelenmesi gerekiyor. Sadece şehir merkezine odaklanarak çalışmak yeterli değil, köy yolları da deprem anında kapanabiliyor. Bu yüzden köyler için de acil önlemler alınmalı. Van’ın tamamı depremlerden etkilenir, çünkü şehirde hâlâ hasarlı binalar var ve bu binalar üzerinde yeterince durulmuyor. Genellikle sadece merkeze odaklanan çalışmalar yapılıyor, köyler ve mahalleler ise ihmal ediliyor gibi görünüyor” diye konuştu.
"HAZIRLIKLI DEĞİLİZ"
Olası bir depreme hazır olmadıklarını ve yıl dönümü yaklaşmasına rağmen bir önlem alınmadığını söyleyen Dilek Avcı isimli vatandaş, “Olası Van depremi hakkında ne düşündüğümü sorarsanız, açıkçası yarın bir deprem olsa hiç kimse buna hazır değil. Özellikle köyler ve ilçeler bu konuda çok yetersiz durumda. 2011 depreminden sonra Van’ın yeniden inşa edilmesine rağmen, binaların yapımında yeterince dikkatli olunmadığını düşünüyorum. Daha dayanıklı yapılar inşa edilmesi gerekirken, insanlar hâlâ günübirlik yaşıyor ve olası bir depremi pek umursamıyorlar. Van'da çok sayıda bina var, ancak geçen yıl başka illerimizde depremler yaşandı ve inşa edilmiş birçok bina ilk sarsıntıda yıkıldı. Van’da da benzer bir durum yaşanabileceğini düşünüyorum, çünkü binaların sağlam ve standartlara uygun yapıldığına inanmıyorum. Elbette ki, Van depremden en çok etkilenecek illerin başında gelir. Hâlâ eski ve hasarlı binalar var, dışarıdan bakıldığında bile bu binaların çatlakları görünüyor” şeklinde konuştu.
