Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) Van Bölge Müdürlüğü 2023 yılı Kazanç Yapısı İstatistikleri’ne göre, Van’da kadınlar erkeklerden daha fazla kazandı. Kadınların yıllık ortalama kazancı 262 bin 559 TL olurken, erkeklerinki 257 bin 548 TL olarak kaydedildi. Bu durum, kadınların kazanç yapısındaki farklılıklarla dikkat çekti.
Erkeklerin yıllık kazancının yüzde 88,8’i (228 bin 703 TL) maaşlardan, yüzde 10,7’si ikramiye ve primlerden, yüzde 0,5’i ise ayni gelirlerden oluşuyor. Kadınlarda ise maaşlar toplam kazancın yüzde 87,4’ünü oluştururken, ikramiye ve primler yüzde 12,4 gibi daha yüksek bir orana ulaşıyor. Ayni gelirlerin oranı ise sadece yüzde 0,2’de kalıyor.
GENEL KAZANÇ DÜZEYİ ÜLKE ORTALAMASININ GERİSİNDE
Her ne kadar Van’da kadınlar erkeklerden yaklaşık 5 bin TL daha fazla kazanmış olsa da, genel kazanç düzeyi Türkiye ortalamasının altında kaldı. Van’daki ücretli çalışanların yıllık ortalama kazancı 259 bin 132 TL olarak hesaplandı.
AYLIK KAZANÇTA FARK YOK DENEBİLİR
Van’daki ücretli çalışan erkeklerin aylık ortalama brüt maaşı 21 bin 462 TL, kadınların ise 21 bin 879 TL olarak belirlendi. Yani kadınlar, erkeklerden yaklaşık 400 TL daha fazla kazandı. Ülke genelinde ise kadınlar ortalama 23 bin 344 TL, erkekler ise 24 bin 011 TL kazandı. Van’ın ülke genelindeki kazanç düzeyine göre hala geride kaldığı söylenebilir.
SAATLİK ÜCRETLERDE KADINLAR ÖNDE
Kadınlar, erkeklerden daha fazla saatlik ücret alıyor. Erkeklerin saatlik ortalama maaşı 117 TL iken, kadınların saatlik maaşı 123 TL oldu. Ancak bu fark, kadınların daha kısa süreli çalışmasından kaynaklanıyor. Erkeklerin aylık çalışma saati 205 saatken, kadınlar 190 saat çalışıyor.
YILLIK KAZANÇTA DAHA BÜYÜK FARKLAR VAR
Yıllık ortalama brüt kazanç ise 305 bin 784 TL olarak belirlendi. Erkeklerin kazancı 314 bin 242 TL’ye ulaşırken, kadınların kazancı 289 bin 720 TL oldu. Bu durum ülke genelinde erkeklerin, kadınlara göre yıllık ortalama 25 bin TL daha fazla kazandığını gösteriyor.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2023 yılı kazanç yapısını açıklarken, kazanç düzeyinin eğitimle ve sektöre göre önemli farklar gösterdiği ortaya çıktı. Eğitim düzeyi yükseldikçe, hem erkeklerde hem de kadınlarda yıllık kazançlar belirgin şekilde artıyor. En yüksek yıllık kazancı, yükseköğretim düzeyine sahip bireyler elde etti.
YÜKSEKÖĞRETİM VE SEKTÖRLERİN ETKİSİ
Yükseköğretime sahip erkeklerin yıllık ortalama brüt kazancı 431 bin 364 TL olurken, kadınlar için bu rakam 354 bin 149 TL’ye ulaştı. Bu, yükseköğretim düzeyindeki kazancın, diğer eğitim düzeylerine göre çok daha fazla olduğunu gösteriyor. Ancak yükseköğretim düzeyindeki fark, erkekler lehine büyük bir farklılık sergiliyor. Ayrıca, ekonomik faaliyetler bazında da kazanç farklılıkları gözlemlendi. En yüksek yıllık kazancı 640 bin 739 TL ile finans ve sigorta sektörü sağlarken, bilgi ve iletişim sektörü de 605 bin 317 TL ile ikinci sırada yer aldı. Kültür, sanat, eğlence ve spor gibi sektörler de 461 bin 514 TL ile yüksek kazançlar sunuyor. Öte yandan, en düşük kazançlar ise konaklama ve yiyecek hizmetleri (213 bin 518 TL), gayrimenkul faaliyetleri (218 bin 815 TL) ve diğer hizmet faaliyetlerinde (227 bin 284 TL) görüldü.
YÖNETİCİLER EN YÜKSEK KAZANANLAR ARASINDA
Kazanç düzeyindeki bir diğer dikkat çekici unsur ise yönetici pozisyonlarının üstünlüğü. En yüksek yıllık brüt kazanç, 538 bin 530 TL ile yöneticiler meslek grubunda çalışanlara ait. Bu meslek grubunu 409 bin 767 TL ile profesyonel meslek mensupları takip ediyor. Diğer meslek gruplarında ise kazançlar çok daha düşük seviyelerde. Örneğin, nitelikli tarım, ormancılık ve su ürünleri çalışanları grubunda yıllık ortalama kazanç sadece 202 bin 809 TL olarak belirlendi.
KADIN-ERKEK ARASI KAZANÇ FARKI
Kadın-erkek arasındaki kazanç farkı, özellikle bazı mesleklerde dikkat çekici boyutlara ulaşıyor. Sanatkarlar ve teknisyenler gibi bazı mesleklerde kadınların kazancı, erkeklerin kazancının çok altında kalıyor. Sanatkarlar ve ilgili işlerde çalışan kadınlar, erkeklere göre yüzde 23,5 daha az kazanıyor. Teknisyenler ve teknikerlerde de bu fark yüzde 22,9’a kadar çıkıyor. Ancak yöneticiler gibi bazı meslek gruplarında kadın ve erkek arasındaki fark neredeyse yok denecek kadar az. Yöneticilerdeki kazanç farkı sadece yüzde 2, hizmet ve satış elemanlarında ise yüzde 7,2 seviyesinde.
EĞİTİM FARKLILIĞI KAZANÇTA BÜYÜK ROL OYNUYOR
Kazanç farklarının, eğitim düzeyine göre değişmesi de önemli bir diğer bulgu. Eğitim seviyesi arttıkça, kazançlar da yükseliyor. Yükseköğretim mezunları arasında kadın-erkek arasındaki kazanç farkı, yüzde 17,4 gibi yüksek bir oranla en fazla görülürken, ilkokul ve altı mezunları arasındaki fark daha düşük. Bu fark, toplumdaki eğitim eşitsizliklerini ve cinsiyetler arası gelir uçurumlarını bir kez daha gözler önüne seriyor.