Van’da son yıllarda bilardo ve satranca olan ilgi dikkat çekici ölçüde artış gösterdi. Gençlerin boş zamanlarını değerlendirmek için bu tür zihin geliştirici oyunlara yönelmesiyle birlikte, kentin birçok caddesinde bilardo salonları açılmaya başladı. Satranç ise yalnızca günümüz gençlerinin değil, asırlardır süregelen bir kültürün parçası olarak Van'ın Bahçesaray ilçesinde ayrı bir yere sahip.
Karlı dağların ardında yer alan ve Van’a 120 kilometre mesafede bulunan Bahçesaray ilçesinde, satranç adeta bir yaşam biçimi olarak benimsenmiş durumda. Kış aylarının uzun ve sert geçtiği ilçede, sabahın erken saatlerinden itibaren yöresel kıyafetleriyle kahvehanelere gelen vatandaşlar, bir yandan çaylarını yudumlarken bir yandan da satranç oynayarak zaman geçiriyor. İlçede kullanılan satranç taşlarının bir kısmı ise hala ağaç dallarından geleneksel yöntemlerle üretiliyor.
Bahçesaray Gençlik Hizmetleri ve Spor İlçe Müdürü Muhammet Affan Orhan, ilçede satrancın tarihsel bir derinliğe sahip olduğunu belirterek, “Asırlar önce medreselerde görev yapan alimler tarafından öğretilen bu oyun, halkın arasında hızla yayıldı. Zamanla geleneksel bir kültüre dönüştü. Herkes satranç oynuyor. Bunu internetten değil, annesinden babasından öğreniyor. Satranç bizim için sadece bir oyun değil, bir miras” dedi.
Kültürel değeri korumak için ilçe genelinde satranç takımları dağıttıklarını belirten Orhan, okullarda da bu konuda eğitimler verdiklerini aktardı. Geçtiğimiz aylarda Türkiye genelinden 19 ilden 79 sporcunun katılımıyla satranç turnuvası düzenlediklerini kaydeden Orhan, önümüzdeki yıl uluslararası bir turnuva yapmayı hedeflediklerini belirtti. Mahalle muhtarlarından Selim Alaca da satrancın Bahçesaray halkı için vazgeçilmez bir kültür olduğunu söyleyerek, “Evlerde kadınlar, kahvehanelerde erkekler oynar. Kış ayları uzun ve zorlu geçer, ama biz bu zamanı satrançla güzelleştiririz. Bu gelenek asırlardır süregeliyor ve yaşatılmaya devam ediyor” dedi.
Van merkezde ise bilardo kültüründe dikkat çeken bir yükseliş yaşanıyor. Özellikle gençlerin ilgisiyle birlikte son bir yıl içinde hemen her mahallede bilardo salonları açıldı. Bazı işletmeler bu ilgiyi değerlendirerek bilardo turnuvaları düzenlemeye başladı. Hem sosyal bir etkinlik hem de strateji oyunu olarak görülen bilardo, gençlerin zamanlarını verimli şekilde değerlendirmelerine katkı sunuyor. Satranç ve bilardo gibi zihinsel gelişime katkı sağlayan oyunların, Van'da hem kültürel hem de sportif anlamda gelişme göstermesi, kentteki sosyal yaşamın zenginleşmesine katkıda bulunuyor. Yetkililer, bu tür oyunların gençleri dijital bağımlılıktan uzak tutarak sosyalleşmelerine olanak sağladığını belirtiyor.
