Van’ın en önemli gelir kaynağı olan İran pazarı son günlerde oldukça hareketli. Okulların açılmasına kısa bir süre kala ve Eylül sonuna kadar Van'a akın akın gelmesi beklenen İranlıların hareketliliği cadde/sokaklara yansıdı.
Yılda yaklaşık 600 bin İranlı’nın ziyaret ettiği Van’da son 2 günde on binlerce İranlı turist geldi. Kapıköy Sınır Kapısı’ndan itibaren başlayan akın sosyal medya hesaplarından da paylaşılıyor. Haziran ve Temmuz aylarında oldukça düşük olan İranlı turist sayısı Ağustos ayında tabiri caizse patlama yaptı. Yeni Doğu Gazetesi olarak aldığımız bilgilere göre Ağustos ayında Van’a sadece Kapıköy Gümrük Kapısı’ndan 91 bin İranlı giriş yaptı. 2024 yılının rekoru rakamı olan bu sayı Eylül ayında da aşağı yukarı aynı olacak. Van’a akın eden İranlıları turizmcilere sorduk. Gazetemize konuşan Haldi Tur Yetkilisi Murat Beyaz şunları söyledi: “Haziran ve Temmuz aylarını neredeyse boş geçirdik. Ağustos ayında ise İranlı turistlerin hareketliliği başladı ve halen devam ediyor. Muhtemelen Eylül ayı boyunca bu hareketlilik sürecektir.” Gölvan Turizm Yetkilisi Nezmi Altınal ise, “Ağustos ayından itibaren başlayan hareketlilik devam ediyor. Eylül sonuna kadar bu hareketliliği bekliyoruz.” Dedi.
BEYAZ: AĞUSTOS’TA DOLULUK İYİYDİ
Van’a bu yıl yaz ayında turistin geç geldiğini ifade eden Haldi Tur Yetkilisi Murat Beyaz ilk olarak şunları söyledi: “Sezonun başlamasıyla birlikte turistik kentler yaz aylarında ciddi turist akını alıyor. Ancak, bu yıl bizde bu durum biraz gecikmeli olarak gerçekleşti. Haziran ve Temmuz aylarını neredeyse boş geçirdik. Ağustos ayında ise İranlı turistlerin hareketliliği başladı ve halen devam ediyor. Muhtemelen Eylül ayı boyunca bu hareketlilik sürecektir. Fakat; Ekim ve Kasım ayları için bir tahminde bulunmak şu an için zor, önümüzü göremiyoruz. Ancak Ağustos ayındaki doluluk oranlarımız iyiydi ve şehirdeki İranlı turist varlığı da bunu açıkça hissettiriyor. Eylülde iyi başladı ve muhtemelen bu şekilde devam edecek. Ancak, Ekim ayına doğru havaların soğumasıyla birlikte bir azalma yaşanabilir ve normal rutine dönebiliriz.”
“DÜZENLİ BİR AKIŞ SAĞLAYAMADIK”
Doluluğun kısa süreli nefes alma olarak değerlendiren Beyaz, “Şunu belirtmekte fayda var: Şu anki yoğunluk yüzümüzü güldürüyor, ancak bu kısa süreli bir nefes alma dönemi olacak. Köklü problemlerimiz çözülmüş değil. Bu yıl, saman alevi gibi bir yükseliş ve düşüş gösteren bir turist sayısına sahiptik, düzenli bir akış sağlayamadık. Bu durumu etkileyen faktörlerin başında ülkenin genel ekonomik durumu geliyor. Fiyatların artması, Türkiye'de turizmin pahalı bir hale gelmesi, otel fiyatlarının, yeme içmenin ve giyim kuşamın yüksek olması, İranlı turistlerin geri adım atmasına neden oldu. Ayrıca, İran ile İsrail arasındaki gerginlik de bu durumu olumsuz etkiledi.” Dedi.
BEYAZ: İRANLI TURİST AKINI VAR
Beyaz konuşmasını şöyle sürdürdü: “Nihayetinde, Ağustos ve şu an içinde bulunduğumuz Eylül ayında iyi bir İranlı turist akını var. Ancak bu turistlerin ekonomiye katkısını tam olarak değerlendirmek için ekonomik verilerin açıklanmasını beklemek gerekiyor. Şu an için şehirde turistleri görüyoruz, ancak bu turistlerin ne kadar para harcadığını, şehre ekonomik anlamda ne kadar katkı sağladığını görmek için daha fazla veriye ihtiyacımız var.”
“KENDİLERİNE ÇEKİYORLAR”
“Turizm sektörü için bir uyarıda bulunmak istiyoruz” diyen Beyaz, “Biz, seyahat acenteleri, tur operatörleri ve bölgedeki turist rehberleri olarak İranlı turistlerden tam anlamıyla faydalanamıyoruz. İran'dan gelen turistlerin büyük bir kısmı, düşük kalitelerde ve düşük fiyatlara hizmet veren, ‘ayakçı’ olarak adlandırdığımız kişiler tarafından yönlendiriliyor. Bu kişiler, turistik anlamda İranlı turistlerin en kârlı kısmını kendilerine çekiyorlar. Günde yüzlerce minibüsle Edremit'e, Gevaş tarafına İranlı turistler taşınıyor. Ancak, bu turistlerin başıboş bir şekilde hareket etmeleri, rehbersiz gezmeleri ve düzenli bir turizm hizmeti almamaları, ilerleyen zamanlarda başımıza dert açabilir.” İfadelerini kullandı.
“TURİZM, DÜZEN VE NİZAM İSTEYEN BİR OLGUDUR”
Beyaz konuşmasını şöyle tamamladı: “Bu ‘ayakçı’ diye tabir ettiğimiz kişiler yasal olarak bir yükümlülüğe sahip değiller ve yasal mevzuat çerçevesinde çalışmıyorlar. Bu durum, Van turizminin düzenine ve nizamına aykırı. Bu konunun mutlaka ilgili kurumlar tarafından denetlenmesi ve kontrol altına alınması gerekiyor. Turizm, düzen ve nizam isteyen bir olgudur ve bu konuda kurum ve kuruluşların gerekli önlemleri almalarını rica ediyoruz.”
ALTINAL: HAREKETLİLİK DEVAM EDİYOR
Gölvan Turizm Yetkilisi Nezmi Altınal ise gelen turistlerle alakalı, “İranlı turistler şehrimiz için önemli bir gelir kaynağı. Her yıl yüzbinlerce İranlının geldiği şehrimizde Ağustos ayından bu yana ciddi bir hareketlilik var. Ağustos ayından itibaren başlayan hareketlilik devam ediyor. Eylül sonuna kadar bu hareketliliği bekliyoruz. Bu da şehrimiz için çok önemli. İran'dan direkt Van'a ya da Kapıköy Sınır Kapısı'ndan Van'a gelen turistler ekonomiye ciddi katkı sunuyor ve bu katkı kentin geneline yayılıyor.” Diye konuştu.
7/24 ESASLI HİZMET
Şirketin 7/24 hizmet verdiğini aktaran Altınal şöyle devam etti: “Malum olduğu üzere Kapıköy Sınır Kapısı daha önce günde 6-7 saat hizmet veriyordu. İlgili kurum kuruluş ve kişilerin girişimleriyle kapı 7/24 hizmet vermeye başladı. Bu kentteki hareketliliği artırdı. Daha önce belli bir saat içerisinde kapıya yetişmeye çalışan İranlı turistler veya gelmek isteyenlerin oluşturduğu yoğunluk düştü. 7/24 esaslı hizmet ile artık böyle bir aceleye gerek kalmadı. Biz de o süreçte diğer şirketlerle yapmış olduğumuz istişareler doğrultusunda gece hizmeti yani 7/24 hizmet vermeye başladık. Bunun için emeği geçenlere teşekkür ediyoruz.”
KAPIKÖY’DEKİ SORUNLAR
Kapıköy’de yaşanan sorunlara da değinen Altınal, “Çok önemli bir eşikten geçiyoruz. 7/24 hizmet ile oluşan yoğunluk belli dönemlerde pik yapıyor. Şu anda olduğu gibi. İran’daki tatil süreçlerin İlimize ciddi bir turist akışı oluyor. Bu süreçte ne yazık ki Kapıköy’de belli sorunlar oluşmaya başlıyor. Bunların başında personel yetersizliği geliyor. Gümrük personelinin az olması nedeniyle ciddi yoğunluklar oluşuyor ve turistler uzun süre beklemek zorunda kalıyor. Bunun için gerekli kurumlardan destek istiyoruz. Özellikle yoğun dönemlerde peron ve personel sayısının artırılması en büyük beklentimizdir. Bunun yanı sıra tesis hizmeti. Son günlerde tesis yapılmasına yönelik haberler alıyoruz. Bunun çok ivedilikle hayata geçmesi en büyük beklentimizdir. İlimize giriş yapan İranlıların dinlenebileceği, çay içebileceği, ihtiyaçlarını karşılayabileceği bir alan yok. Buranın acil bir şekilde yapılaması gerekiyor.” Dedi.