Van'ın İpekyolu ilçesinde, İpekyolu Belediyesi'nin 'Butik Sokaklar' projesi kapsamında açılan kafeler, hem yerli halkın hem de turistlerin uğrak noktalarından biri oldu. Ancak ekonomik kriz nedeniyle bu sokaklardaki işletmeler zor durumda. Esnaf, artan maliyetler karşısında kiralarını bile ödemekte zorlandıklarını belirterek, önümüzdeki dönemde birçok dükkanın ayakta kalmasının güç olduğunu dile getirdi. Kış mevsimi sonrası parçalanan şemsiyeler tadilat beklerken, önceki yıllarda esnafın kendi imkanlarıyla yaptırdığı onarım çalışmaları için bu yıl belediyeden destek bekleniyor.
'BAZEN AKŞAMA KADAR 10 BARDAK ÇAY SATABİLİYORUZ
'Butik Sokaklar' projesi kapsamında 2017 yılından bu yana Kültür Sokak'ta kafe işletmeciliği yapan Melek Sever, kafeye gitmenin artık lüks haline geldiğini belirtti. Sever, "Şu anda bir çaya 7 TL-10 TL veremiyor insanlar. Bu da kafelerde işlerin kötü gitmesine sebep oluyor. Müşteri olmayınca kafeler masraflarını çıkaramıyor, hatta çalışanlarının maaşlarını bile ödeyemeyecek noktaya geliyor" dedi.
Fatura giderlerinin kendilerini zorladığını ifade eden Sever, "Sabah 08.00'de kafeyi açıyoruz. O andan itibaren masraflar başlıyor. Bu kış günlerinde kafeyi ısıtmak için doğal gazı açıyoruz. Sıcak su, elektrik, kira ve çalışan maaşları derken sabit giderlerimiz çok fazla. Bazen akşama kadar ancak 10 bardak çay satabiliyoruz. Bu da 70 TL eder. Peki bu 70 TL neye yetecek?" diye sordu.
'BORCU BORÇLA KAPATMAYA ÇALIŞIYORUZ'
Van’daki bir diğer ‘butik’ sokak ise Şemsiye Sokak. Onlarca kafenin bulunduğu bu sokakta esnaflık yapan Vesim Özbahçeci de kafeye gitmenin lüks hale geldiğini belirtiyor. Özbahçeci, "Sıradan olan bir şey artık lüks oldu. İnsanlar temel ihtiyaçlarına öncelik veriyor. Kafe esnafları olarak borcu borçla kapatarak geçinmeye çalışıyoruz ve borç bitmiyor. Biz borcu sadece geçiştiriyoruz. Bir ayı tamamladığımızda mutlu oluyoruz. Kazancımız yok. Sadece kirayı ve faturaları ödemenin derdindeyiz" dedi.
'FİYAT SÖYLERKEN UTANIYORUZ'
Birçok kafenin kapanmayı düşündüğünü belirten Özbahçeci, "Alternatif oluşturan herkes kapatıyor. Ben de şahsen geçimimi sağlayacak bir alternatif bulduğumda bu sektörden çekilmeyi düşünüyorum. Bu şartlar altında devam etmek zor. Giderler sürekli artıyor. Her şeye zam geliyor ve biz de mecburen ürün fiyatlarımıza yansıtmak zorunda kalıyoruz. İnsanlara fiyat söylerken utanıyoruz, çekiniyoruz, dilimiz dönmüyor. Ancak herkes bu durumun farkında" ifadelerini kullandı.
'ŞEMSİYE SOKAK’IN ŞEMSİYELERİ BİLE ESNAF TARAFINDAN DEĞİŞTİRİLİYOR'
Şemsiye Sokak esnafı, kafe giderleri dışında sokağın masraflarını da üstlenmek zorunda kaldıklarını belirterek, belediyenin sokağı sahiplenmediğini ifade etti. Özbahçeci, "Şemsiye Sokak, Van'ın tanıtımında yer alan önemli noktalardan biri. Dışarıdan gelen ziyaretçilerin en azından bir fotoğraf çekmek için uğradığı bir yer. Ancak esnaf olarak burada çoğu şeyi kendi imkanlarımızla yapmak zorundayız. Şemsiye Sokak'ın şemsiyeleri bile biz esnaflar tarafından değiştiriliyor. Sokağın boyaması, peyzajı, çiçekleri gibi detayları bile kendi aramızda para toplayarak hallediyoruz. Çoğu kişi, sokaktaki direkleri bile belediyenin yaptığını düşünüyor ama onları bile biz yaptık" diye konuştu.
