Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanan son nüfus verilerine göre Van’ın nüfusu azalmaya devam ediyor. Son yıllarda Türkiye’nin en fazla göç veren illeri arasında yer alan Van’ın nüfusu, 2024 yılı sonu itibarıyla 1 milyon 118 bin 87 olarak kaydedildi. 2023 yılında 1 milyon 127 bin 612 olan nüfus, düşüş trendini sürdürerek kentin geleceği açısından endişe yaratıyor.
Türkiye genelinde nüfus ile ilgili önemli uyarılar yapılırken, Van’ın nüfusuna dair dikkat çeken bir değerlendirme de Siyaset Bilimci Muhlis Kaya’dan geldi. Kent ile ilgili kapsamlı çalışmalar yürüten Kaya, TÜİK verilerini baz alarak hazırladığı "Van Nüfus Projeksiyonu (2024-2100)" adlı çalışmada çarpıcı veriler paylaştı.
Van ilinin nüfus projeksiyonlarına göre, son yıllarda gözlemlenen negatif nüfus artış hızı endişe verici bir tablo ortaya koyuyor. Son dört yıldır üst üste nüfusun azaldığı belirtilirken, mevcut trendin devam etmesi halinde 2100 yılına gelindiğinde ilin nüfusunun 700 binin altına inebileceği öngörülüyor.
NÜFUSUN AZALMA EĞİLİMİ
Doğum oranlarının düşmesi, göçlerin sürekli negatif seyretmesi ve yaşlı nüfusun artması, Van nüfusundaki azalma eğilimini bir trende dönüştürüyor. Özellikle 2050 yılına kadar bu düşüşün hızlanarak Van nüfusunun 1 milyonun altına inmesi muhtemel görünüyor. Öngörülere göre; 2044 yılında nüfusun 1.005.000’e, 2049’da ise 950.000’edüşmesi beklenmektedir. 2075 yılından itibaren ise nüfus azalma hızının yavaşlayacağı tahmin edilmektedir. 2100 yılına gelindiğinde Van nüfusunun yaklaşık 680.000 civarında olması öngörülmektedir. Bunun temel nedenleri arasında yaşlı nüfusun büyük ölçüde azalması ve doğum-ölüm farkının daha dengeli hale gelmesi yer almaktadır.
GÖÇ VE DOĞUM ORANLARI
Van, son 15 yılda sürekli net göç vermiştir. Göç kayıplarının devam etmesi halinde nüfus düşüşü daha da hızlanabilir. Eğer tersine bir göç politikası izlenirse veya ekonomik ve sosyal şartlar değişirse nüfus eğilimi farklı bir seyir izleyebilir. Öte yandan, doğum oranlarında ciddi bir azalma gözlemlenmektedir. 2009 yılında 30.342 olan doğum sayısı, 2024 yılında 16.925’e kadar gerilemiştir. Bu düşüş devam ederse Van’ın genç nüfus oranı azalacak, nüfus giderek yaşlanacaktır. Mevcut doğurganlık, ölüm ve göç oranları dikkate alındığında, Van’ın nüfus projeksiyonu 2100 yılına kadar sürekli azalma eğilimindedir. 2050’ye kadar hızlı bir düşüş yaşanması, ardından ise nüfusun daha stabil bir azalma trendine girmesi beklenmektedir.
