Bakanlığın konuya ilişkin ilanı, Resmi Gazete'de yayımlandı. Buna göre, 3'ü Antalya'nın Gazipaşa ilçesi, 3'ü Muş'un Merkez, Bulanık, Korkut ilçeleri ve 6'sı da Van'ın Özalp ve Başkale ilçelerinde olmak üzere toplam 12 yeni YEKA, Enerji Kaynak Alanları Yönetmeliği kapsamında ilan edildi. İlanda, söz konusu alanların sınırları ile köşe koordinatlarına ilişkin krokiler ve listeler paylaşıldı.
“YEKA NEDİR”
YEKA (Yenilenebilir Enerji Kaynak alanı), yenilenebilir enerji projeleri için tahsis edilen, özellikleri ve kritik unsurları kanun ile belirlenmiş özel nitelikli alanlardır. Kamu ve hazine taşınmazları ile özel mülkiyete konu taşınmazlarda büyük ölçekli yenilenebilir enerji kaynak alanları (YEKA) oluşturularak yenilenebilir enerji kaynaklarının etkin ve verimli kullanılması, bu alanların yatırımcılara tahsisiyle yatırımların hızlı bir şekilde gerçekleştirilmesidir.
YEKA projeleri ihale usulüyle devlet tarafından özel kurumlara verilir ve devlet bu projeler için bazı şartlar isteyebilir. Örneğin; proje büyüklüğüne göre teminat bedeli istenilebilir. Projedeki kullanılacak olan ekipmanların -Panel, inverter, kablo, taşıyıcı yapı vb.- yüzdesel olarak yerlilikleri istenilebilir. Ayrıca güneş panel verimi olarak da bir alt sınır verilmektedir. İstenilen takvime uygun olması ve diğer hukuki ve kanuni şartları sağlaması beklenilir.
Bunun yanında avantaj olarak; devlet bu projelere 15 yıl alım garantisi verebilmektedir. YEKA genel olarak devlet tarafından açılan yarışmalarla kurulan RES (Rüzgâr Enerji Santrali) ve GES (Güneş Enerji Santrali)’ne dayanır. 2017 itibariyle başlayan YEKA projeleri ile 2021 yılı itibari ile 6 bin megavat güneş ve rüzgâr enerjisi santrali kurulmuştur. YEKA projeleriyle Türkiye’de güneş ve rüzgâr enerjisi alanlarında yerli üretim, yetişmiş eleman, kurulum malzemelerinin yerlileştirilmesi ve tedarik süreçlerinin geliştirilmesi hedeflenmektedir.
“YEKA PROJELERİ”
YEKA projeleri, kurulan güneş ve rüzgâr enerji santralleriyle kurulu elektrik santrali gücünü artırıp elektriği yerlileştirdiği gibi bu santrallerde kullanılan ekipman, malzeme ürünlerinin de yerlileşmesini teşvik etmektedir. Bu projeler kapsamında ve devamında yapılan AR-GE faaliyetleri ile N- tipi kristal hücreler, fotovoltaik paneller (PV), enerji üretiminin artırılmasına dair simülasyon ve çalışmalar, rüzgâr ve güneş enerji santrali konstrüksiyonu konularında araştırma ve geliştirmeler yapılmaktadır. Bu projeler ile yerli üretim ve sonrasında ihracat desteklenmektedir.
Bunun dışında YEKA projeleri yetişmiş ve tecrübeli mühendis, tekniker ve çalışanlar yetiştirdiği için istihdam ve mesleki eğitim de sağlamaktadır. Bir yatırım imkânı olması ile de bütün açılarıyla bir kazan kazan durumu ortaya koymaktadır. 2022 yılı itibariyle bazı YEKA ilanları da yayınlanmıştır. YEKA GES – 4 kapsamında toplamda 1000 megavat güçte 15 yarışma için başvurular 30 Mart 2022’de alınacaktır.
Özetleyecek olursak; devlet tarafından açılan ilanlar ve alım garantisi ile başlayan süreç, özel firmaların ve yatırımcıların yürütücülüğünde güneş ve rüzgâr enerji santrali olarak hayata geçmekte ve yerli elektrik, yerli imalat ve ar-ge ve enerjide dışa bağımlılığı azaltması yönüyle sonuca ulaşmakta ve her anlamda yararlı bir sonuç vermektedir.