Farklı medeniyetlere ev sahipliği yapmış, binlerce yıllık tarihiyle geçmişe ışık tutan güneşin başkenti Van, kış turizminden mahrum bırakılmaya devam ediyor. Dik kayalık ve dağlarıyla kayağın ana merkezi olabilecek potansiyele sahip Van’da yetkililerin vurdumduymazlığı kentin hem ekonomisine hem de geleceğine zarar veriyor.
Turizmin başkenti olabilecek Van tarihi değerlerden faydalanamıyor. Geçmiş Urartu medeniyetleri, Van Gölü, kalesi, şelalesi, balığı, travertenlerinden bin bir tarihi güzelliğine turizmin başkenti olabilecek kentte 2000’li yıllarda binlerce Avrupalı ağırlanırken son yıllarda sadece İranlı turist ağırlanıyor. Kış turizmi için özelikle çalışmalar yapılması gerektiğini söyleyen turizmciler yetkililere çağrıda bulunarak kentin tam anlamıyla yılın 12 ayının turizme kazandırılmasını istedi.
“HER İLE UÇAK KALDIRILMALI”
Kış turizmin tam anlamıyla yetersiz olduğunu söyleyen Turizmci Murat Beyaz, Trabzon-Van uçak seferlerine değinerek
“Keşke Gaziantep'e, Kayseri'ye, Keşke Rize'ye de olsaydı. Yani herhangi bir şehre konulacak bir uçak seferi bizim için bir avantajdır, bu bir nevi biraz eleştirildi, İranlı turiste dönüktü. Evet, İranlı turiste dönüktü amaç oydu, amaç Van'daki İranlı turisti Trabzon'a götürmekti ama bundan da faydalanmayı bilmek gerekiyor. O Uçak’ta bizim uçağımız değil. Trabzon istediği için geliyordu. Trabzon'un uçağıdır. Halen de öyledir. Trabzon istemediği zaman o uçak kalkar gider. Yani Van'ın bir uçağı değil o. Onu böyle değerlendirmek lazım. Vanlılar içinde bir nefes oldu. Biz özellikle yaz döneminde çok ciddi bir uçak krizi yaşıyoruz. İstanbul Ankara'ya yer bulunamazken birçok misafirimizi Trabzon üzerinden farklı şehirlere gönderdik. Aslında bir gıdım da olsa bir nefes bizim için. Tabii çıkış amacı Van'daki İranlı turistler rahat erişebilmek. Rahatça Trabzon'a götürmekti avantajına bakmak lazım. Bizim için aynı zamanda bir avantajdı. Dediğim gibi keşke Gaziantep'e de olsa. Keşke onlar da öyle düşünüp bir uçak koysalar. İşte Ege'ye olsa onlar da İranlı turist için birer uçak koysalar bu bizi zenginleştirir Bizi şöyle zenginleşti. Biz dünyayla entegrasyonumuz artar. Batıyla entegrasyonumuz artar” dedi.
“DAĞLAR ÜLKESİ VAN’DA KAYAK TURİZMİ YOK”
Van’ın dağlar ülkesi olarak adlandırdığını ama kayak turizmine yönelik alışmaların yapılmadığını aktaran Beyaz,
“Maalesef biz kış bölgesi ve dağlar ülkesi olmamıza rağmen ki geçmişte ve birçok noktada Van dağlar ülkesi olarak da adlandırılmıştır. Yüksek dağlarıyla bilinen daha zenginliğiyle bilinen kışla karla tanınan bir memleket, ama biz bundan faydalanamıyoruz. Maalesef faydalanamıyoruz kış turizmi anlamında çok zayıfız. Kars doğa ekspresiyle bir turizm anlamında bir patlama yaşadı. Kars'ta sadece artıklarıyla aslında biz kışın geçimimizi sağlıyoruz Ama halbuki baktığınızda Van olağanüstü coğrafyası olan, olağanüstü güzellikleri olan, kış güzellikleri olan, bir kere dağlarımız muhteşem görünüyor kışın Sadece o dağların seyrine bile aslında binlerce insan çekilebilir. E bunun için de ulaşılabilir olmak gerekiyor” diye konuştu.
“VAN GÖLÜ EKSPRESİ YETERSİZ”
Van Gölü Ekspresi’nin düzenli bir şekilde hizmet vermediğini anımsatan Beyaz,
“Yani Kars örneği var önümüzde. Oraya haftada yedi gün çalışan bir doğu ekspresi treni var. Bir de haftada üç dört gün çalışan doğu ekspresi turistik tren var. Gerçi bu sene onda da biraz sıkıntıları olacak gibi. Ama en azından kesintisiz bir şekilde haftada yedi gün çalışan Doğu Ekspresi var. Van Gölü Ekspresimiz var. Haftada iki gün çalışıyor. Karşılıklı gidip geliyor İki gün çalışan bir trenle siz kış turizmi yapamazsınız. Kış turizmi artık trenle özdeşleşti. Ya tren varsa kış turizmi yapılıyor. Tren yoksa kış turizmi çok cazip gelmiyor açıkçası insanlar. O da haftada iki gün çalışan bir trenle ve vagon sayısı kısıtlı olan yataklı vagonun olmadığı Bir trenle maalesef bunu başaramayız. Yani bu bunu sağlayamayız. Havaalanımız kışın ayrı bir sıkıntı. Yazın zaten Vanlılar Havaalanı'nı unutuyorlar. Otuz kırk güne kadar bilet bulunmuyor. Kışın ise uçaklar inmiyor gene genelde geliyor bir tur atıyor işte hafif bir sis olduğunda hafif bir kar yağışı olduğunda havalimanımızda cihaz olmadığı için uçakları otomatik bir şekilde indirecek cihaz olmadığı için maalesef birçok uçak iptali yaşanıyor. Yani yazı ayrı bir dert, kışı ayrı bir dert olan bir havalimanıyız. Öbür taraftan da yani otobüsle de kimse kusura bakmasın da İstanbul'dan, Ankara'dan kalkıp kimse yirmi saatin üzerinde gelip burada bir kış faaliyeti, kış turizm faaliyetine katılmaz. Ya tren olacak, ya uçak olacak. Bunun, bunun başka da bir çözümü yok. Dediğim gibi biz eğer kış turistiği istiyorsak, treni haftada yedi güne çıkarmamız lazım Ya Van Gölü Ekspresi var. Hadi Van'a kadar da gelmiyor. Onu da şimdilik tolere ediyoruz. Tatvan'da kalıyor. Onu da şu an tolere ediyoruz ama en azından haftada yedi gün çalışmalıyız. Yedi gün olmazsa adam karşılıklı gelip gitmezse zaten mümkünatı yok bu iş” ifadelerine yer verdi.
“VAN'IN VANLIDAN BAŞKA DÜŞMANI YOKTUR”
“Van'ın Vanlıdan başka düşmanı yoktur” diyen Beyaz, projesi yeni oluşturulan ve bir belediye başkanı tarafından iptal edilen proje nedeniyle tepki gösterdi. Beyaz,
“Yani bir belediye başkanı hangi mantıkla buna karşı çıkıyor ve ben onu da açıkçası anlamıyorum. Ben bu konuyu da bilmiyordum. Yani Van’a yapılmış bir kötülüktür. Kaldı ki bu şeye kentteki bir belediye başkanı yapmış olması ona atılmış tabiri caizse bir kazıktır. Trenin gelmesini engellemek nedir ya? Ya da demir yolu hattının gelmesini engellemek nedir bu? Nasıl bir mantıktır? Bir Kayseri'ye bakıyorsunuz Erciyes mesela Erciyes Dağı'na gidiyorsunuz. Muhteşem yatırımlar var. Süper yatırımlar var Palandöken'e gidiyorsunuz gerçekten olağanüstü yatırımlar var. Kars Sarıkamış'ta keza yine öyle. Bakıyorsunuz mesela Sivas tarafında işte Ardahan'da Erzincan taraflarında insanlar artık kış turizmi için o kadar ciddi yatırımlar ve projeler üretiyorlar ki Başta değindiğim gibi biz dağ ülkesiyiz. Bu bize ta milattan önce altıncı yüzyıllarda, yedinci yüzyıllarda dağlar ülkesi denilmiş. Yani günümüzden 2800 yıl önce zaten bize bu unvan verilmiş. Ama maalesef dağlarımızda kış turizmi anlamında maalesef faydalanamıyoruz” ifadelerini kullandı.
“KIŞ TURİZMİ İÇİN TESİSLEŞMEK ÇOK ÖNEMLİ”
Kış turizmi için tesisleşmenin çok önemli olduğunu aktaran Beyaz, “Her şeyden önce olacak, tesis olmazsa kimseyi
“Siz dağlarımızda kaymaya gelin diyemezsiniz, Gelmez de!” Tesis dediğimiz şey bir kere konaklama tesisi olacak ki son zamanlarda geçen senelerde Hakkâri’de bu anlamda ciddi bir atak yaptı. Hakkâri’de bizim bir zenginliğimiz. Aslında orasını da yine biz Vanlılar işliyoruz, yine biz gündeme getiriyoruz. Yine biz işleyişini, işleyişine ön ayak oluyoruz. Bunu niye Van'da yapamıyoruz? Bunu kendine dert edinmiş bir şeyimiz yok yani. Bir yöneticimiz yok yöne bunu aslında anlayabilecek bir şeyi de yok. Anlayış da yok. Dolayısıyla Van'da bir değil, belki de onlarca kurulacak kayak tesisi yeri var. Yani müsait çalışma da yapıyordu bir dönem ama sekteye uğradı zannımca bir on kişilik on beş kişilik bir ekip kurulmuştu. Yer tespitinde bulunuyorlardı. Takip ettiğim kadarıyla. Gençlik Spor İl Müdürlüğü bünyesinde. Sonradan sanırım rafa mı kalktı ya da ya da öyle mi altı mı edildi onu açıkçası bilmiyorum. Ama bu bunun üzerinde çalışılması gerekiyor. Durulması gerekiyor. Gündemde tutmak gerekiyor. En azından bizler gündemde tutmalıyız ki birilerini harekete geçirebilelim” dedi.
“TARİH ZENGİN, TURİZM DÜŞÜK”
Van’ın tarihi güzelliklerinin batı illerine oranla daha zengin olduğunu ve bu zenginliklerin kullanılamadığını, tanıtımının yapılmadığını söyleyen Beyaz,
“Karadeniz'de bir rehberin anlatabileceği eser sayısı beşi geçmez. Hadi çok zorladınız o altıncıyı siz eklediniz, yedi yapamazsınız ama siz sadece Karadeniz'in tamamından bahsediyor. Van’da ise bunun aksine anlattıkça bitiremezseniz tarihi güzelliklerini. O kadar anlatılacak bir tarihi geçmiş var ki. O kadar o kadar önemli bir kültürel birikim var ki. Bunu anlata anlata bitiremiyorsun. Size üç dört gün yetmiyor zaten. Bu kadar zenginliğe sahipken biz işte yılda nereden bakarsanız Karadeniz'in onda biri kadar turist alınıyoruz. Doğası dışında bir şeyi yok Karadeniz'in. Tarihi yok. Tamamen yok sayamayız O ayrı mesele ama şimdi bizdeki zenginlik kadar yok. Bunu dışarıdan gelen meslektaşlarımız da ifade ediyorlar yani bu kadar zengin olup, bu kadar tanınmayan başka bir coğrafya da yok. Yani her yerden tarih fışkırıyor. En ücra köye gidin. Van Gölü'nün kıyılarını dolaşın. En ücra köylere gidin bir manastır görürsünüz, bir tarihi kalıntı görürsünüz. En ufak köyde bile kalıntıları var. Bu kadar zenginliği, bu kadar pasif kullanan da başka bir bölge de yoktur.
VAN’IN TANITILMAYA İHTİYACI VAR!
“Van'ı da tanıtılmaya ihtiyacı var” diyen Beyaz,
“Van'ın artık bir kere kalıbını kırıp yurt dışına açılması lazım Avrupa'ya, Amerika'ya tanıtımlar anlamında bir kabuğunu kırıp açılması gerekiyor. TGHA diye bir bakanlık Kültür ve Turizm Bakanlığı bünyesinde bir kuruluş var. Ondan hiç faydalanamıyoruz neredeyse. Ki Bizim de turizmci meslektaşlarımızdan birisi onun yönetim kurulu üyesidir. Biraz belki de onun üzerinden giderek bu bütçeden faydalanıp Avrupalı, özellikle döviz getiren, işte Avrupalı, Amerikalı dediğimiz Ya da Batı dünyası dediğimiz turisti çekme yoluna gitmeliyiz artık. Yoksa bu olay İranlılarla devam eder. Ve biz on beş yıl sonra da İranlı böyle giyindi. İranlı şöyle davrandı. Tartışmalarıyla kısır bir tartışma içerisinde birbirimizi yemeye devam ederiz çeşitlilik önemli. Çeşitli turist getirmek dünya büyük bir pazar. Çok büyük bir pasta. Uzak Doğu'dan olsun, Çin'den olsun, Japonya'dan olsun, Batı dünyasından olsun hereksin ilgisini çekebilecek yapıya sahibiz bize bu miras geçmişimiz tarafımız vaat edilmiş, bir Van denizi gibi olağanüstü bir güzelliğe sahibi, bu bütün güzelliklerin yüzde birinden faydalanıyoruz sadece” şeklinde konuştu
Van haber