Selçuklu'nun Anadolu'daki son izlerinden olan, Van Gevaş'ta bulunan Selçuklu Mezarlığı ve Halime Hatun Kümbeti'nin tarihi, deformasyonu ve bilinmeyenlerini sizler için derledik.
Van’ın Gevaş ilçesinde bulunan ve Selçuklular tarafından 700 yıl önce yaptırılan Halime Hatun Kümbeti’nin arkasına yaptırılan yurt binası yıktırılarak kümbet 15 yıllık esaretten kurtarıldı.
Bölgenin önemli tarihi yerlerinden olan Anadolu’nun en büyük ikinci Türk İslam Mezarlığı olan Gevaş Selçuklu Mezarlığı’nda yer alan Melik İzeddin tarafından 700 yıl önce kızı Halime Hatun için yaptırılan kümbet, turistlerin büyük ilgisini çekiyor.
Fakat Halime Hatun Kümbeti’nin hemen arkasına 2007 yılında yaptırılan yurt binası, tarihi dokuya görüntü açısından zarar verdiği için tepkiye neden olmuştu. Kümbetin siluetini bozan ve depremde hasar gören 4 katlı yurt binası için ağustos ayında yıkım karar çıktı. Yıkım kararı alınan yurt binası iş makineleriyle tamamen yıktırılarak ortadan kaldırıldı. Ortaya ise tarihi bir yapı çıktı.
HALİME HATUN KÜMBETİ
Halime Hatun Kümbeti, Gevaş ilçesinde bulunan Selçuklu Dönemi eserlerindendir. İlçedeki Selçuklu Mezarlığı'nın doğusunda bulunmaktadır. Giriş kapısının üzerinde yer alan kitabedeki bilgiye göre, 1335 yılında, Saltuklu beyi Meliki İzzettin Saltuk tarafından, kızı Halime Hâtun için yaptırılmıştır.
Ahlatlı Pehlivan oğlu Esed tarafından inşa edilmiştir. Bitkisel, geometrik ve yazılardan oluşan bezemeleriyle dikkat çeken kümbet, 2014- 2018 yılları arasında Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından restore edilmiştir. İki katlı inşa edilmiş kümbetin cenazeliği kare planlı olup, doğudaki kapısına merdivenle inilmektedir. Köşeleri pahlanmış kare kaide üzerine onikigen gövdeli olarak yapılmıştır. Üstten piramidal bir külahla örtülmüş kümbet, düzgün kesme taş malzeme ile inşa edilmiştir.
Gövdenin kuzeyindeki cepheye taç kapı, diğer üç yöne pencereler açılmıştır. Aralardaki yüzeyleri üçgen nişler hareketlendirmektedir. Tüm cephelerde şeritler halinde ve madalyonlar şeklinde bitkisel, geometrik ve yazılardan oluşan süslemelere yer verilmiştir. Kümbetin çevresini celi sülüs hatla yazılmış Kur’an-ı Kerim’den Fetih Suresi’nin 1-13. ayetlerinden oluşan bir şerit dolanmaktadır.
