Resmi rakamlara göre; 2023 yılında 56 bin 547 kişi Van’da diğer şehirlere göç etti. En büyük göç sebeplerinden iki tanesi “İşe Başlamak/İş Bulmak” ve “Daha İyi Konut ve Yaşam Koşulları” oldu. Asıl sorun ise kişilerin ailelerinin yanına geri dönmesi.
Türkiye’nin hatta dünyanın en büyük sorunlarından bir tanesi göç. Dünya genelinde savaş nedeniyle yaşanan büyük göç hareketliliği, Türkiye’de ise ekonomik olarak ele alınıyor. Özellikle doğu illerindeki göç her geçen gün artıyor. Peki, bu göçlerin en büyük sebebi ne? Özelde Vanlılar neden göç ediyor? Yeni Doğu Gazetesi olarak Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanan rakamları derledik. Rakamlara göre Van’daki göçün en büyük nedeni “Hane / Aile Fertlerinden Birine Bağımlı Göç.” Aslında bu seçenek insanların kendi tercihleri değil; aile durumuna dayanıyor. Yani ekonomik olarak kendi geçimini sağlayamayanlar ailelerinin yanına dönmek zorunda kalıyor. Kendi hinterlandında Hakkari, Bitlis, Muş gibi illerden en çok göç alan Van, açıklanan bu rakamlara göre gelen kişilerin yeniden ailelerinin yanına döndüğünü gösteriyor. Van’dan göç etmenin diğer iki en önemli sebebi de “İşe Başlamak/İş Bulmak” ile “Daha İyi Konut ve Yaşam Koşulları” oldu. İşte rakamlarla göç ve tüm sebepleri...
NÜFUS
2011 yılında yaşanan iki büyük depremin ardından on binlerce göç veren Van, 2012 yılında hem geri gidenlerin gelmesi hem de Van’a gelenlerinin sayılarının artmasıyla birlikte ciddi bir göç almaya başladı. 2020 yılına kadar özellikle hızla devam eden göç alımı son yıllarda düşmeye ve tam tersi göç vermeye başladı. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanan verilere göre; 2017 yılında 1 milyon 106 bin olan Van nüfusu 2018 yılında 1 milyon 123 bin, 2019 yılında 1 milyon 136 bine ve 2020 yılında 1 milyon 149 bine kadar yükseldi. Bu yükseliş 2020 yılında sonra düşüşe geçti. 2021 yılında 1 milyon 141 bine düşen nüfus 2022 yılında 1 milyon 128 bine 2023 yılında 1 milyon 127 bine kadar geriledi.
İLÇE NÜFUSLARI
İpekyolu: 350 bin 708
Erciş: 171 bin 35
Tuşba: 164 bin 451
Edremit: 126 bin 604
Özalp: 57 bin 829
Çaldıran: 56 bin 901
Muradiye: 44 bin 322
Başkale: 42 bin 922
Gürpınar: 31 bin 816
Gevaş: 27 bin 437
Çatak: 18 bin 825
Saray: 18 bin 779
Bahçesaray: 12 bin 983
YILLIK NÜFUS ARTIŞ HIZI
“İki sayım tarihi arasındaki dönemde her bin nüfus için yıllık artan nüfustur. Yıllık nüfus artış hızı, doğal artış bağıntısı ile hesaplanmaktadır. İki sayım yılı nüfuslarının birbirine oranlanması yoluyla elde edilen rakamsal değerler, oransal değerler olup, yıllık nüfus artış hızını ifade etmemektedir.” Yıllık nüfus artışının tanımı bu şekilde yapılmaktadır. Van’ın 2020 ile 2023 yılları arasında nüfus artışı hızı ne kadar? 2020-2021 yılında -7,3 olan yıllık nüfus artış hızı 2021-2022 yılında -10,8 ve 2022-2023 yılında -1 olarak gerçekleşti.
HANEHALKI BÜYÜKLÜĞÜ
TÜİK tarafından açıklanan rakamlarda öne çıkan bir diğer önemli başlıkta “Ortalama Hanehalkı Büyüklüğü.” 2023 verilerine göre; Türkiye ortalaması 3,14 olan hanehalkı büyüklüğü Van’da 4,27 oldu. Van ile birlikte TRB2 Bölgesi’nde yer alan Bitlis’te bu rakam 4,05, Hakkari’de 4,45 ve Muş’ta 4,34 oldu. Ortalama Hanehalkı Büyüklüğü nedir? “Bir hanehalkını oluşturan kişilerin ortalama sayısıdır. Ortalama hanehalkı büyüklüğü = (Toplam hanehalkı nüfusu) / (Toplam hanehalkı sayısı)”
GÖÇ
Terimler;
Aldığı göç: Belirli bir alana (bölge, il, ilçe, vb.) diğer alanlardan (bölge, il, ilçe,
vb.) gelen göçtür.
Verdiği göç: Belirli bir alandan (bölge, il, ilçe, vb.) diğer alanlara (bölge, il, ilçe,
vb.) giden göçtür.
Net göç: Belirli bir alanın (bölge, il, ilçe, vb.) aldığı göç ile verdiği göç arasındaki farktır. Belirli bir alanın aldığı göç verdiğinden fazla ise net göç pozitif, verdiği göç aldığı göçten fazla ise net göç negatiftir.
VAN 56 BİN 547 GÖÇ VERDİ
2023 yılında Türkiye’de 3 milyon 450 bin 953 kişi iller arasında göç etti. Bu rakamlar arasında 56 bin 547’sini Van’dan göç edenler oluşturuyor. Her geçen yıl göç veren Van’da; 2022 yılında bu rakam 62 bin 422, 2021 yılında 58 bin 185, 2020 yılında 38 bin 144, 2019 yılında 39 bin 575 ve 2018 yılında 44 bin 954 olarak gerçekleşmişti. Açıklanan rakamlara bakıldığında 2023 yılında Van İli; 39 bin 600 göç alırken 56 bin 547 de göç verdi. Net göç oranı ise -17 olarak gerçekleşti. Bitlis, Hakkari ve Muş’ta durum ne? Bitlis 19 bin 300 göç alırken 19 bin 800 göç verdi ve net göç oranı -0,5 oldu. Hakkari 15 binin üzerinde göç alırken 12 bin 700’ü aşkın göç verdi ve net göç oranı 2,2 olarak gerçekleşti. Muş ise yaklaşık 19 bin göç alırken 22 bin 600’ün üzerinde göç verdi ve net göç oranı -3,7 oldu.
VAN’DA YAŞAYANLAR NEDEN GÖÇ EDİYOR?
Her yıl artana göç oranlarının sebebi ne? Van’da yaşayanlar ve Vanlılar neden göç ediyor? Bu sorunun en büyük cevabı ekonomi. Ancak ekonomi başlığı altında yatan asıl nedenleri Yeni Doğu Gazetesi olarak açıklanan rakamlardan derledik. 56 bin 547 kişinin göç ettiği Van’da en büyük göç nedeni “Hane / Aile Fertlerinden Birine Bağımlı Göç.” Yani yalnız başına yaşayamaya, ekonomik özgürlüğü olmayan ve buna benzer sebebi olan kişiler ailelerinin yanına dönmek zorunda kalıyor. Bu bir tercihten ziyade zorunluluk olarak ele alınıyor. Van’da bu nedenden dolayı göç edenlerin sayısı 17 bin 949. Bir diğer en önemi sebep ise “Daha İyi Konut ve Yaşam Koşulları.” Bundan dolayı göç edenlerin sayısı 9 bin 130 olarak gerçekleşti. Ekonomiye bağlı olarak bir alt başlıkta “İşe Başlamak/İş Bulmak” meselesi. 5 bin 815 kişi de bundan dolayı göç etti.
GÖÇ SEBEPLERİ VE RAKAMLARI
Eğitim Göçü: 8 bin 422
Tayin / İş Değişikliği Göçü: 6 bin 987
Medeni Durum Göçü: 2 bin 810
Ev Alınması Göçü: bin 142
Emeklilik Göçü: 209
Sağlık Göçü: 134 şeklinde sıralandı.
TÜRKİYE'DE 3 MİLYON 450 BİN GÖÇ
Ülkemizde 2007-2008 döneminde %3,18 olan iller arası göç eden nüfus oranı, yıllar içinde inişli ve çıkışlı bir seyir izleyerek 2023 yılında %4,04 oldu. Diğer bir ifadeyle Türkiye'de 2023 yılında 3 milyon 450 bin 953 kişi iller arasında göç etti. Bu nüfusun %47,9'unu erkekler, %52,1'ini ise kadınlar oluşturdu.
EN ÇOK GÖÇ ALAN DA VEREN DE İSTANBUL
Türkiye'de iller arası göç eden nüfusun dağılımına bakıldığında, İstanbul, 412 bin 707 kişi ile en çok göç alan il oldu. İstanbul'u sırasıyla 232 bin 700 kişi ile Ankara ve 147 bin 765 kişi ile İzmir takip etti. En az göç alan iller ise sırasıyla 6 bin 856 kişi ile Ardahan, 10 bin 202 kişi ile Bayburt ve 11 bin 806 kişi ile Tunceli oldu. İstanbul 581 bin 330 kişi ile en çok göç veren il olurken, onu 208 bin 740 kişi ile Ankara ve 164 bin 247 kişi ile Hatay takip etti. En az göç veren iller ise sırasıyla 6 bin 811 kişi ile Ardahan, 7 bin 234 kişi ile Tunceli ve 7 bin 604 kişi ile Kilis oldu.
EN ÇOK GÖÇ EDEN YAŞ GURUBU?
Türkiye'de, 2023 yılında büyüklük olarak en fazla göç hareketliliği, 647 bin 191 kişi ile 20-24 yaş grubunda gerçekleşti. Söz konusu yaş grubunda göç edenlerin %43,4'ünü erkekler, %56,6'sını ise kadınlar oluşturdu. 2023 yılında iller arası göç eden 3 milyon 450 bin 953 kişiden 601 bin 481'i hanedeki fertlerden birine bağımlı göç etti. Diğer göç etme nedenleri incelendiğinde, 518 bin 16 kişinin daha iyi konut ve yaşam koşulları, 512 bin 11 kişinin ise eğitim nedeniyle göç ettiği görüldü.
ERKEKLERİN GÖÇ NEDENİ
Türkiye'de 2023 yılında cinsiyete göre en önemli göç etme nedeni; erkeklerde 257 bin 277 kişi ile daha iyi konut ve yaşam koşulları olurken kadınlarda 361 bin 15 kişi ile hanedeki fertlerden birine bağımlı göç oldu. Erkeklerde, hanedeki fertlerden birine bağımlı göç ve doğal afet / acil durum, kadınlarda ise eğitim ve doğal afet / acil durum diğer önemli göç nedenleri arasında yer aldı. Türkiye'de 2023 yılında, en fazla göç hareketliliğinin yaşandığı yaş grubu olan 20-24 yaş grubunun göç etme nedenleri incelendiğinde; bu hareketliliğin en önemli sebebinin eğitim olduğu görüldü. Söz konusu yaş grubunda göç edenlerin 231 bin 477'sinin eğitim, 94 bin 139'unun işe başlamak / iş bulmak ve 50 bin 8'inin ise daha iyi konut ve yaşam koşulları nedeniyle göç ettiği görüldü.
