Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, Van Büyükşehir Belediyesi’ne Merkez Atıksu Arıtma Tesisi’nin Van Gölü’ne kaçak deşarj yaptığı gerekçesiyle 1 milyon 161 bin 568 TL idari ceza uyguladı. Van Milletvekili Gülcan Kaçmaz Sayyiğit Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum’a soru önergesi sunarak daha önce gerekli çalışmaların neden yapılmadığı ve kayyum döneminde cezanın neden kesilmediğini sordu.
Van Milletvekili Gülcan Kaçmaz Sayyiğit, kayyum atanmasının kentlerde yarattığı sosyo-ekonomik tahribata dikkat çekerek, Van Büyükşehir Belediyesi'nde yaşanan tartışmalı uygulamaları gündeme getirdi. Sayyiğit, özellikle Van Gölü’ndeki kirliliği azaltmayı amaçlayan Van Merkez Atıksu Arıtma Tesisi ve Kolektörü hatları inşasının keyfi bir şekilde durdurulmasına vurgu yaptı.
AB DESTEKLİ PROJE İPTAL EDİLDİ, KAMU ZARARINA NEDEN OLUNDU
2014 yılında Van Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü (VASKİ) tarafından Avrupa Birliği’nin çevre programlarından alınan 52 milyon Euro bütçeli hibe projesi, kayyım atanmasından sonra iptal edilmiştir. Bu iptalin ardından eksik kalan üniteler belediyenin bütçesinden yapılmak zorunda kalmış ve ciddi bir kamu zararına yol açılmıştır.
VAN GÖLÜ’NE YÖNELİK KALICI ADIMLAR ATILMADI
31 Mart 2024 yerel seçimlerinin ardından seçilmiş belediye eş başkanları da arıtma tesisinin yetersiz olduğunu ifade etmişlerdir. VASKİ’nin yaptığı incelemeler sonucunda, arıtma tesisinin yetersizliği ve atıkların %20-30’unun Van Gölü’ne doğrudan deşarj edildiği Bakanlığa bildirilmiştir. Buna rağmen, Bakanlık hiçbir tedbir almamış ve seçilmiş eş başkanların göreve başlamasından sonra VASKİ’ye 1 milyon 161 bin 568 TL idari para cezası kesilmiştir. Bu cezanın kesilme sürecinde Van Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürü'nün görev süresi boyunca sorunu görmezden gelip, görevden ayrılmadan önce cezanın onaylanması da dikkat çekici olmuştur.
VAN GÖLÜ İÇİN YETERLİ ÖNLEMLER ALINMIYOR
Van Gölü’nün korunmasına yönelik kalıcı adımların atılmadığını belirten Sayyiğit, göl kıyısında Kıyı Kanunu ve Çevre Kanunu'na aykırı şekilde inşa edilen kamu binalarına ve çimento fabrikasının çevresel zararlara sebep olmasına dikkat çekti. Ayrıca, VBB’nin Van Gölü’nü koruyacak bir arıtma tesisi yapılması amacıyla İller Bankası’na yaptığı kredi talebinin halen onaylanmadığını ve bu süreçte sahillerin yurttaşlara kapatıldığını ifade etti. Van Gölü’ndeki kirliliğin alarm verici boyutlara ulaştığına dikkat çeken Sayyiğit, kalıcı çözümlerin geciktirildiğini belirtti.
Bu bağlamda;
1 – Van’da Merkez Atıksu Arıtma Tesisinin kapasitesinin yetersizliği ile Van Gölü’ne kaçak deşarj yapıldığının 3 yıldır bilinmesine rağmen Van Büyükşehir Belediyesinin (VBB) kayyım yönetiminde olduğu süreçte neden herhangi bir adım atılmamıştır?
2 – Van’da Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürünün Arıtma Tesisiyle ilgili deşarj sorununa 6 yıl kayıtsız kaldıktan sonra görev süresinin bittiği gün Van Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğüne (VASKİ) idari para ceza kesmesinin amacı nedir?
3 – Van’da 2021-2023 döneminde Merkez Atıksu Arıtma Tesisinin deşarj noktasında herhangi bir denetim yapılmış mıdır? Yapılmışsa, denetim sonuçlarıyla ilgili bulgular nelerdir?
4 - VASKİ’nin tam teşekküllü bir atıksu arıtma tesisinin yapılması amacıyla 2014 yılında Avrupa Birliği hibe programından elde ettiği 52 milyon Euro bütçeli program neden iptal edilmiştir? Söz konusu projenin iptaliyle belediye bütçesinden ne kadar para harcanmıştır?
5 – VBB’nin biyolojik arıtma tesisi yapılması amacıyla talep ettiği gerekli finansman neden sağlanmamaktadır? Söz konusu finansmanın sağlanması için gerekli adımlar ne zaman atılacaktır?
6 – Van Gölü’nün etrafında Kıyı Kanununa aykırı bir şekilde inşa edilen kamu kurumlarının varlığına neden son verilmemektedir? Söz konusu kurumların göle deşarj ettiği atık suların neden olduğu kirliliğe ilişkin denetimler yapılmakta mıdır?
7 – Van Gölü’ne kıyısı olan yerel yönetimlerin Van Gölü havzasının korunmasına yönelik proje ve programlarına finansman desteği ile bürokratik kolaylık sağlanması yönünde herhangi bir çalışmanız var mıdır?